ఆధునిక విదేశీ సంస్కృత విద్వాంసులు –20

38- సంస్కృతం సాంఘిక వ్యవస్థ అన్న -విలియం ద్విలైట్ విట్ని

9-2-1827 న అమెరికాలోని మాసాచూసేట్స్ లో నార్త్ యాంప్ షైర్ లో జన్మించిన విలియం ద్విలైట్ విట్ని తండ్రి జోషియ ద్విలైట్ విట్ని .తల్లి సారా విలియమ్స్ .15 వ ఏట విలియమ్స్ కాలేజి లో చేరి 1845 లో గ్రాడ్యుయేట్ అయ్యాడు .చాలా ఏళ్ళు నార్త్ యా౦ప్టన్ లోనే బాంక్ లో పని చేసి ,పెద్దన్న జోషియా విట్నీ కి లేక్ సుపీరియర్ ప్రాంత జియలాజికల్ సర్వే కు సహకరించాడు .ఈ సమయం లోనే ఖాళీగా ఉన్నప్పుడు సంస్కృతం చదివాడు .1850 లో జర్మనీ వెళ్లి మూడేళ్ళు సంస్కృతం అధ్యయనం చేశాడు .చలికాలాలలో బెర్లిన్ లో  ఆల్బర్ట్ వేబెర్ ,ఫ్రాంజ్ బాప్ లవద్దా వేసవులలో టూబెంగిన్లో రుడాల్ఫ్ వాన్ రోత్  వద్ద సంస్కృతం లో మెళకువలు నేర్చాడు .ఈ క్షేత్రం లో గొప్ప విజ్ఞానిగా గుర్తింపు పొందాడు .

  1854 లో ఏల్ లో సంస్కృత ప్రొఫెసర్ అయి,1869 కంపారటివ్ ఫైలాలజి కి ప్రొఫెసర్ కూడా అయ్యాడు .షెఫీల్డ్ సైంటిఫిక్ స్కూల్ లో ఆధునిక భాషలు బోధించి ,అమెరికన్ ఓరియెంటల్  సొసైటీ కి 1857 నుండి సేక్రేటరిగా చేసి,1884 లో ప్రెసిడెంట్ అయ్యాడు  .1856 లో ఎలిజబెత్ వూస్టర్ బాల్డ్విన్ ను పెళ్లి చేసుకొని 6 గురు సంతానాన్ని పొందాడు అమెరికన్ అకాడెమి ఆఫ్ ఆర్ట్స్ అండ్ సైన్స్ కు ఫెలో గౌరవాన్ని ,అమెరికన్  యాంటి క్వేరియన్ సొసైటీ సభ్యత్వ గౌరావాన్ని పొందాడు . విట్ని అవేన్యు లో  7-6-1894 న 67 వ ఏట మరణించాడు .

విట్ని 1864 లో అమెరికన్ వెబ్ స్టర్ నిఘంటువులో నిర్వచనాలను మార్పు చేసి రాశాడు .1869 లో అమెరికన్ ఫైలలాజికల్ అసోసియేషన్ కు సంస్థాపక అధ్యక్షుడైనాడు .వేద ఛందస్సులను అనువదించాడు .వేదాలు భాషా శాస్త్రం లపై చాలా వ్యాసాలూ రాశాడు ఇవన్నీ ‘’ఓరియెంటల్ అండ్ లింగ్విస్టిక్ స్టడీస్ సిరీస్ లో 1872-74 లో ప్రచురితాలు .ఇంగ్లీష్ ఫ్రెంచ్ జర్మన్ సంస్క్రుతాలకు వ్యాకరణ గ్రంధాలు రచించాడు .1879 లో అష్టాధ్యాయి పై రాసిన వ్యాఖ్యానం ‘’సాంస్క్రిట్ గ్రామర్ ‘’చాలా పేరు పొందింది .పాణిని రాసిన అష్టా ధ్యాయి ‘’ఉన్నతమైన కళాత్మకమైన 4 వేల ఆల్జీబ్రా లాంటి సూత్రాలతో రాయ బడింది అని సంక్షిప్తతతో సందిగ్ధానికి తావు లేకుండా ఉందని ప్రశంసించాడు విట్ని .ఐరోపా భాషా శాస్త్ర వేత్తలపై విట్నీ ప్రభావం అత్యదికమని  In his Course in General Linguistics in the chapter on the ‘Immutability and Mutability of the Sign’, Ferdinand de Saussure credits Whitney with insisting on the arbitrary nature of the linguistic sign

పై విధంగా సాసురే విట్ని ప్రతిభకు నీరాజనం పట్టాడు ..జీవిత చరమాంకం లో గుండె జబ్బుతో బాధ పడుతున్నా ‘’సెంచరి డిక్షనరీ ‘’మొదటి భాగానికి  ఎడిటర్ ఇన్ చీఫ్ గా పని చేశాడు .ఇది 1889-91కాలం లోఇది  విడుదలయింది . Although little in modern American linguistics can be traced or attributed uniquely to Whitney’s work, his writings on general linguistics have continued to be regularly praised for their “sanity,” a term reflecting his clarity of style, the care he took to provide examples drawn from actual language usage in support of thoughtful, empirically based statements, and his avoidance of the “metaphysical” mysticism of some of his contemporaries. The writing table at which he stood to prepare so many of his 360 books and articles was eventually obtained by the Linguistic Society of America, founded in 1924, and is passed on to each successive editor of that society’s journal, Language, as an honor of the office.

          సశేషం

మీ-గబ్బిట దుర్గా ప్రసాద్-21-10-16 –ఉయ్యూరు