ఊసుల్లో ఉయ్యూరు –4

—                   ఉయ్యూరు లో చేనేత ,కంచడం ,కమ్మరం ,చెప్పులు కుట్టటం ,కుమ్మరం ,వెదురు ,బుట్టలల్లటం ,ఈతాకు చాపలు ,ఈత బుట్టలు అల్లటం తేనే తీగలను పెంచటం ,పశువాలను పెంచటం ,కోళ్ళను ,మేకల ను ,గొర్రె లను పెంచటం ,పందుల పెంపకం మొదలైన వృత్తులు ఉండేవి .నాన్యం గా చేసినవన్నీ కలలే .అట్లాగే చేపలు పట్టటం బాగా ఉండేవి

ఇవాళ దాదాపు అవన్నీ మా కళ్ళ ముందే కను మరుగై పోయాయి .ముఖ్యం గా ఇత్తడి బిందెలు ,రాగి బిందెలు ,కంచు సామాన్లు చేయటం మహా జోరుగా జరిగేవి ..నాలుగైదు కుటుంబాలు వాటి పై ఆధార పడి ఉండేవి .ఇవి ఉయ్యూరు సెంటర్ దాటి ఎకామ్బరేస్వర టాకీస్ వైపు వెళుతుంటే రోడ్డుకు ఇరు వైపులాఉండేవి .కుటుంబ పని గా కొన సాఎవి .కుటుంబం లోని వారంతా స హక రిస్తుండే వారు .టింగ్ టింగ్ మని ఆ పాత్రలు తయారు చేస్తుంటే తమాషా గా శబ్దం వచ్చేది ఆ శబ్దం చాలా విన ముచ్చటగా వుండేది .పెద్ద పెద్ద బిందెలు తయారు చేయటానికి రేకులు తయారు చేసిగుంటలు పడేట్లు  సాగ కొట్టుతూ వాటింతో షాపులు తయారు చేసే వారు .భలే సరదా గా ఉండేవి .ఇత్తడి బకెట్లు ,ఇత్తడి కాగులు ఇత్తడి గ్లాసులు ,రాగి చెంబులు ,పల్లాలు బాయిలర్లు వ్హాలా నాన్యం గా చేసే వారు .వీత్కి అతుకు లూడినా ,కారుతున్నా తీసుకొని వెళ్లి బాగు చేయించే వాళ్ళం .చాలా బాగా రేపైర్ చేసే వారు ,.అట్లాగే సత్తు వస్తువులు చేసే వారు .పాల గిన్నెలు ,మజ్జిగ తప్పాలాలు గరిటెలు తయారు చేసే వారు ఇత్తడి కుందులు బాగుండేవి .కంచు తో కుందులు ,మర చెంబులు ,పూజా పాత్రలు ,విగ్ర హారాలు కూడా చేసే వారు .

మేము ఎనిమిదో క్లాస్ చదివే టప్పుడు మాకు సోషల్ మేష్టారు స్వర్గీయ లంకా బసవా చారి గారు .విద్యార్దులన్దర్నీ అక్కడికి తీసు కోని వెళ్లి ఆ పని చేయటం ప్రత్యక్షం గా చూపించారు .నాకు ఇప్పటికీ గుర్తు .ప్రతివాళ్ల జేబులో     ఒక నోట్ బుక్ ఉండాల్సిందే .దానిలో చూసిన ,విన్న ,చాదివినా విశేషాలు రాయటం ఆయనే మాకు నేర్పారు .అప్పటి నుంచి నేను దానిని అనుసరిస్తూనే వున్నాను .ఈ పనిని ”కంచరం ”పని అనే వారు .ఆ ఫీల్డ్ ట్రిప్ అయింతర్వాత స్కూల్ కు వచ్చిన తరువాత మేము చూసిన విషయాలనుమాతో  చెప్పించే వారు బసవా చారి మేష్టారు .స్టాంప్ collection హాబీ నేర్పారు . నిన్న పొద్దున్న  ఈ పని చేసే వారేవరున్నారో అని వెళ్లి చూస్తే ఒకే ఒక కుటుంబం మాత్రమే కని పించింది .వాళ్ళు కూడాతాము  వస్తువులం చేయటం లేదని ,సామాన్లు కోని తెచ్చి అమ్ముతున్నామని చెప్పారు .అంతే ఏమి గిడు తుంది ?అన్నీ యాంత్రికం అయిన రోజుల్లో .సరే నని బాధ పడి ఆ సామాన్లును షాప్ ను ఫోటో తీశాను .ఇది కధ కంచికి చేరిన కంచరం కధ .  ,

                      రెండోది చేనేత వ్రుత్తి .ఎక్కడ పడితే అక్కడ నేత మగ్గాలు ఉయ్యూరు లోను ,చుట్టూ పక్కల గ్రామాల్లో ను విపరీతం గా వుండే వారు .రోడ్లమీద  ఆ దారాలను పొడుగ్గా వుండే టట్లు తాడుకు బిగించిన  చట్రం లో నేస్తు కనిపించే వారు ఆ పడుగు ,పేక నేత చూడ టానికి సరదా గా వుండేది ఇంటి లోపల మగ్గాలున్దేవి .ఇదీ కుటుంబం అందరు కలిసి చేసే వారు .మంచి నేత చీరలు ,పంచలు ,లుంగీలు ,తువ్వాళ్ళు జేబు రుమాళ్ళు నేసె వారు .మార్కండేయ వస్త్రాలయం అనే చేనేత షాప్ వుండేది సెంటర్ లో వారి కింద చాలా కుటుంబాలు బట్టలు నేసి అందించే వారు .వారు స్వయం గా సాలీలే అవటం తో మంచి అజ మాయిషీ వుండేది . నాణ్య  మైన వస్రాలు అక్కడే లభించేవి .ఉయ్యూరు కాలేజి దగ్గర అప్పుడు అంతా ఖాళీ ప్రదేశమే .ఆ చుట్టూ చాలా కుటుంబాలు నేత వ్రుత్తి లో వుండే వారు .నందం వారు ,కొడాలి వారు ఈ వ్రుత్తి లో నేర్పరులు .నందం వారి అబ్బాయినాకు   క్లాస్ మేట్ .అట్లాగే కరణం గారి బజారు ,హై స్కూల్ దగ్గర నేత గాళ్ళు అద్భుతంగా నేత నేసె వారు .చిన్నపిల్లలకు అది బాగా వారసత్వం గా వచ్చేది .గండిగుంట ,ఆకునూరు మొదలైన ఊళ్ళల్లో ను మంచి నేత నేసె వారుండే వారు ఇవాళఉయ్యూరు   తో సహా ఈ గ్రామాలలో ఒక్కటంటే ఒకటికూడా   నేత కుటుంబం లేదు .ప్రభ్త్వం ఉదాసీనత ,నేసిన బట్టకు డబ్బు తగినంత రాక పోవత్సం ,ప్రభుత్వ సబ్సిడీ తగ్గటం ,మర మగ్గాలు అన్నీ వారి పాలిటి శాపాలయాయి .నేత బతుకులు బుగ్గి అయాయి .ఎందరో నేత కార్మికులు అప్పుల బాధ భరించ లేక ఆత్మ హత్యలు చేసు కొన్నారు .చేసు కొంటునే వున్నారు .నేత కార్మిక జీవిత వ్యధలపై   కవులు మంచి కవితలు రాస్తూనే వున్నారు .కన్నీళ్ళతో వారి జీవితాలను పరిచయం చేస్తూ ,వారి కద  గండ్లను వెలుగు లోకి తెస్తూనే వున్నారు

         ఉయ్యూరు లో కమ్మరి పని వాళ్ళు బాగానే వుండే వారు .పలుగు ,పార,కత్తులు కొడవళ్ళు , ,గొడ్డళ్ళు చేసే వారు కక్కులు పెట్టటం ,పిడులు వేయటం వుండేది పెద్ద చక్రం తిప్పుతూ మంట కొలిమి వెలిగించి ఇనుమును కాల్చి దాగలి మీద కాలిన వస్తువునుంచి ,సుత్తి తో బలం గా కొడుతూ సాగ దీసి కావలసిన ఆకారం తెచ్చే వారు .ఇది నాకు చాలా కష్టమైన పని గా కన్పించేది .రెక్కలు ముక్క లవాల్సిందే .బ్రహ్మం అనే ఆయన పని బాగా చేసే వాడు .వెంకటేశ్వర టాకీస్ దగ్గర ,రోడ్డు మీద కాటూరు రోడ్ లో ఈ వ్రుత్తి ఆపని బాగా చేసే వారు .కొడవల్లకు ,చెరుకు కత్తులకు కాటూరు బాగా ప్రసిద్ధి ,ఆరు నెలలకు ముందే ఆర్డర్ ఇస్తేనే అక్కడ వస్తువులు దొరికేవి .నాణ్యానికి  ,మన్నికకు వాటికి పేరు .ఆకునూరు లో కూడా చేసినవి బాగుంటాయి .  ఒగిరాలలో కూడా చేసే వారు .ఇప్పుడ ఈ వృత్తీ బాగా తగ్గి పోయింది వూరికి ఒకరున్నారేమో నని పిస్తుంది .పాపం వారి శ్రమకు తగిన ప్రతి ఫలం రాదు .ఆడ వాళ్ళు కూడా ఇందులో చాలా శ్రమ చేయాలి .ఊక ,బొగ్గులు ప్రియం అవటం కూడా వారికి ఇబ్బందే పారలకు కర్రలు, పలుగు ను సాగ దీసి పదును తేవటం చాలా కష్టం తో నేర్పుతో చేయాలి .అల్లాగే గోద్దల్లకు పదును ,కర్ర తొడగటం చూస్తుంటే భలే గా వుంటుంది .ఇవాళ ఉయ్యూరు మొత్తం మీద హై స్కూల్ దగ్గర ఒకే ఒక కుటుంబం వుంది .అతని పేరు అబ్రహాం పూర్వపు పేరు రాదా కృష్ణ .

     పాడి పశువుల పెంపకం భారం అయింది ద్సాన్నీ వదిలేశారు .మేకలు ల;గొర్రెలు బాతులు ,కోళ్ళు పెంచటం లేదు .కోళ్ళ పరిశ్రమ   ఒక వెలుగు వెలిగి ఇప్పుడు మృగ్యం అయాయి .ఏనాది వాళ్ళు ఈతాకు చాపలు ఈత బుట్టలు అల్లే వారు .మా ఆంజ నేయ స్వామి దేవాలయం చుట్టూ వాళ్ల గుడిసేలే  ఉండేవి .అదీ లేదు .వాళ్ళే పందుల్ని పెంచే వారు .పందులు ఉయ్యూరు ”చామల ”లో తెగ ఉండేవి .బురద లో పొర్లుతూఎప్పుడు మొరుగుతూ ఉండేవి .ఒక పెద్ద కర్ర ,తాడుతో పందుల్ని పట్టు కొనే వారు .అవి దొరికితే విపరీతం గా మొరిగేవి భీభాత్చం ఆ దృశ్యం .

                  కుమ్మరి పని శివాలయం ఎదురు గాను  ,కాపుల వీధి లోను కుమ్మరి కుటుంబాలు వున్నాయి .  .కుండలు ,మూకుళ్ళు ప్రమిదేలు విగ్రహాలు మంచినీళ్ళబానలు    చట్టలు ,డబ్బుదాచే  కిడ్డీ బాంక్ లు బాగా చేస్తారు చేసే వారు .సంక్రాంతి బొమ్మల కొలువు కు వారి బొమ్మలే కొనే వారు .వినాయక చవితికి ఆ కుటుంబాలే మట్టి వినాయకులను తాయారు చేస్తారు .రంగువి కూడా సరసమైన ధరలకే అమ్ముతారు .అ’వీరమ్మ తల్లి తిరినాలకు గండ దీపాలు పట్టుకొని అందరు వెంట వెళ్తారు .వీరందరి చేతుల్లో ప్రమిదా దీపం వుండటం ప్రత్యేకత .బాతుల పెంపకం ఇది వరకుండేది .ఇప్పుడు చెరువులే లేవు కనుక అదీ అదృశ్యం .ఈ విధం గా ఉయ్యూరు లో వ్రుత్తి కళలు మంచిఉత్చ స్థితి లో  లో వుంది నేడు కనుమరుగై పోయే స్థితి లో వున్నాయి