నవ్య సాహిత్య పరిషత్ సంస్థాపక అధ్యకుడు ,ఎన్టి రామారాలోని నటన గుర్తించి ప్రోత్సహించినవాడు ,ప్రాచ్యభాషల అధ్యాపకుడు  తెలికి చర్ల వెంకటరత్నం -1

ఇలాంటి బహుముఖీన ప్రతిభాకలవాడిని గురించి ఒక్క ఆచంట జానకిరాం తప్ప మిగిలినవారేవ్వరూ ఎక్కడా ఆయన చేసిన సాహితీ సేవ గురించి రాయకపోవటం ఆశ్చర్యం .అకాడెమి వారి ‘’తెలుగు వెలుగులు ‘’లో కూడా ఆయన గురించి ఒక్క వాక్యమైనా లెదు .మా అబ్బాయి శర్మను వెతికి చూడమంటే వెతికి ఎక్కడా లేదని చెప్పి చివరికి ఆకుటు౦బ వ్యక్తి ఒకాయన పంపిన దాన్ని తానె అనువాదం చేసి నాకు పంపాడు. ఆ వివరాలే మీ ముందు ఉంచుతున్నాను .

తెలికిచెర్ల సూర్యనారాయణ శాస్త్రి గారికి నాల్గవ కుమారుడైన తెలికిచెర్ల వెంకటరత్నం 1900 నవంబర్ 18వ తేదీన జన్మించాడు. అతను తన సోదరులతో పాటు ఉర్లాం, పర్లాకిమిడి మరియు విజయనగరం జమీందార్ల ఆధ్వర్యంలో విద్యాభ్యాసం చేసి ఆర్ట్స్‌లో పట్టభద్రుడయ్యాడు.
అతని దృక్పథం రెండు అంశాల ద్వారా రూపొందించబడింది: రాజా రామ్ మోహన్ రాయ్ యొక్క ఉదారవాద మరియు సంస్కరణవాద బోధనలు, బ్రహ్మసమాజ ఉద్యమంలో వ్యక్తీకరించబడ్డాయి మరియు సామాజిక రంగంలో వీరేశలింగం వంటి సంస్కరణవాదుల ఆలోచన మరియు అతని గురువు మరియు బలమైన న్యాయవాది గిడుగు వెంకట రామ మూర్తి పంతులు. ‘వ్యవహారిక భాషా ఉద్యమం’, శతాబ్దాల నాటి కవుల దృఢమైన, అపారమయిన సాహిత్య రీతుల స్థానంలో సమకాలీనంగా మాట్లాడే తెలుగు శైలిని మార్చే ఉద్యమం. ఈ రెండు ప్రభావాలు అతని జీవితాన్ని మలచాయి.
          వెంకటరత్నం కాకినాడలోని పిఠాపురం రాజా కళాశాలలో తన వృత్తిని ప్రారంభించి, గుంటూరులోని ఆంధ్ర క్రైస్తవ కళాశాలకు ప్రాచ్య భాషల విభాగంలో ఏకైక అధ్యాపకునిగా మారారు. ఈ విభాగం కాలక్రమేణా గణనీయంగా విస్తరించింది, కానీ అతను 1957లో పదవీ విరమణ చేసే వరకు దాని అధిపతిగా కొనసాగాడు. కళాశాలలో, అతను డ్రమాటిక్ అసోసియేషన్ అధ్యక్షుడిగా ఉన్నాడు మరియు కళాశాలలో థియేటర్ కళలను ప్రోత్సహించడంలో చురుకుగా పాల్గొన్నాడు. ఒక ఆసక్తికరమైన వృత్తాంతం ఉంది. విశ్వనాథ కవి రాజు రచించిన దొంగాటకం అనే నాటకాన్ని ప్రదర్శించడానికి ప్రణాళిక చేయబడింది మరియు ఆసక్తిగల విద్యార్థులను పాల్గొనడానికి నమోదు చేయమని ఆహ్వానిస్తూ నోటీసును ఉంచారు. ఒక నిర్దిష్ట పాత్ర కోసం తగిన అభ్యర్థి ఎవరూ కనుగొనబడలేదు. ఒకరోజు ఉదయం వెంకటరత్నం కారిడార్ గుండా వెళుతుండగా అక్కడ నిలబడి ఉన్న ఒక అబ్బాయిని చూసి, ఆ పాత్రకు అతనే సరిపోతాడని అనుకున్నాడు. స్టూడెంట్‌ని స్టాఫ్‌రూమ్‌లో చూడమని అడిగాడు మరియు డ్రామాలో పాల్గొనమని అతనికి సూచించాడు. విద్యార్థి చాలా భయాందోళనకు గురయ్యాడు మరియు ఒంటరిగా ఉండమని వేడుకున్నాడు. కానీ అతని గాత్రం మరియు అతని మాట్లాడే విధానంతో ఎంతగానో ఆకట్టుకున్న వెంకటరత్నం నాటకంలో నటించడానికి అతనిపై విజయం సాధించాడు మరియు అది గొప్ప విజయాన్ని సాధించింది. ఆ విద్యార్థి అదే నాటకంలో అదే పాత్రను చాలాసార్లు పోషించాడు మరియు అతను మంచి రంగస్థల నటుడిగా ఎదిగాడు. అతను N.T.RAMA RAO స్టేజ్ పెర్ఫార్మెన్స్‌లో చేరాడు మరియు చాలా పేరున్న సినీ నటుడిగా మారాడు. ఆ తర్వాత ఏసీ కాలేజీలో జరిగిన ఓ కార్యక్రమంలో బహిరంగంగా ఒప్పుకున్నాడు కానీ వెంకటరత్నం ఆ పట్టుదలతో తాను సినీ ఫీల్డ్‌లో ఉండేవాడిని కాదు. ఆయన పేరు శ్రీ కొంగర జగ్గయ్య.
        వెంకటరత్నం తన గురువు జి.వి.రామమూర్తి పంతులుగారి ఆదేశానుసారం నవ్య సాహిత్య పరిషత్‌ని స్థాపించి దాని కార్యదర్శిగా సాహిత్య ఉద్యమంలో చురుకైన పాత్ర పోషించారు. ప్రతి సంవత్సరం, 1949 వరకు, కవులు, నవలా రచయితలు మరియు కథా రచయితలకు తెలుగు సాహిత్యంలో అభివృద్ధి చెందుతున్న పోకడలను చర్చించడానికి మరియు వారి స్వంత రచనలను చర్చకు అందించడానికి ఒక వేదికను అందించడానికి వివిధ ప్రదేశాలలో వార్షిక సమావేశాలు నిర్వహించబడ్డాయి. ఆయన ఇంటికి విశ్వనాథ సత్యనారాయణ, నోరి నరసింహ శాస్త్రి, రాయప్రోలు సుబ్బారావు, అడివి బాపిరాజు, మొక్కపాటి నరసింహ శాస్త్రి, దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి, ఇంకా పెద్ద సంఖ్యలో సాహిత్య దిగ్గజాలు వచ్చేవారు. సమకాలీన తెలుగు సాహిత్యంలో ఎవరున్నారో ఈ జాబితా నిజమైనదిగా చదవబడుతుంది. వారిలో కొందరు ఒకటి లేదా రెండు రోజులు మరియు కొన్ని వారాలు అతని ఇంటిలో కలిసి గడిపేవారు.
       కళాశాలలో కూడా అతను కళాశాల ఉపాధ్యాయుల ప్రయోజనాలను ప్రోత్సహించడంలో చురుకుగా ఉన్నాడు. అతను అనుబంధ కళాశాల ఉపాధ్యాయుల సంఘం వ్యవస్థాపక కార్యదర్శి మరియు ఉపాధ్యాయ సంఘానికి వేతన ప్రమాణాలు మరియు అలవెన్సులు మరియు పదవీ విరమణ వయస్సును 55 నుండి 60కి సవరించడం వంటి మెరుగైన సేవా పరిస్థితులను పొందడానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి అనేక ప్రతినిధి బృందాలను నడిపించారు.
వెంకటరత్నం 1928లో రంగనాయకిని వివాహం చేసుకున్నారు. రంగనాయకి 1916లో గ్రేడ్ I తహశీల్దార్‌గా పదవీ విరమణ చేసిన రాజమండ్రికి చెందిన శ్రీ వై.వి.సుబ్బారావుకు రంగనాయకి మాత్రమే సమస్య. గోదావరి జిల్లా (తూర్పు మరియు పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలతో సహా) అధికార పరిధి కలిగిన పాఠశాలలు ఆమె వితంతువు. ఆ రోజుల్లో వితంతు పునర్వివాహాలు చాలా అరుదు. మద్రాసు యూనివర్శిటీ వైస్ ఛాన్సలర్‌గా పనిచేసిన ప్రముఖ వ్యక్తి సర్ రఘుపతి వెంకటరత్నంనాయుడు గారిచే బ్రహ్మాండంగా వివాహం జరిగింది.
వితంతు పునర్వివాహాల వాది కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు గారికి చెందిన రాజ్యలక్ష్మి గార్డెన్స్ వేదిక….. ఎంత యాదృచ్ఛికం? ఆయనకు 1936లో వెంకట సుబ్బారావు అనే కుమారుడు జన్మించాడు. పుట్టిన వెంటనే రంగనాయకి కన్నుమూశారు. అతను 1939లో కాకినాడలోని పిఠాపురం రాజా అనాథాశ్రమం నుండి ఎంపిక చేసుకున్న మహిళ ఇందిరను రెండో వివాహం చేసుకున్నాడు. ఆమెకు పిల్లలు లేరు.
       వెంకటరత్నం యొక్క దృక్పథం బ్రహ్మ సమాజంచే ప్రభావితమైనప్పటికీ, అతను బ్రహ్మ సమాజం యొక్క సంస్కరణవాద కంటెంట్‌కు సభ్యత్వం తీసుకున్నప్పటికీ, అతని నిజ జీవితంలో అతను పిడివాదం కాదు మరియు అతను సనాతన బ్రాహ్మణుల ఆచారాలన్నింటినీ ఆచరించాడు మరియు సంప్రదాయబద్ధంగా విగ్రహారాధన కొనసాగించాడు.
       వెంకటరత్నం 1969లో తన 69వ ఏట, రాజమండ్రిలో తన ఇంటి గుమ్మం ముందు గేదెల మంద ద్వారా కిందకు నెట్టబడినప్పుడు తొడ ఎముక విరిగిపోవడంతో విచిత్రమైన ప్రమాదంలో మరణించాడు. అతను పూర్తి మరియు సంతృప్తికరమైన జీవితాన్ని గడిపాడు.

తెలికి చర్ల వెంకటరత్నం సోదరుడు కృష్ణమూర్తి విశ్వనాధ మొదలైనవారుకలిసి’’ ఉదయిని’’ ద్వైమాస పత్రిక 1934లో ప్రారంభించారు .ఇది మద్రాస్ నుంచి వెలువడేది .ప్రచురణ సంపాదకత్వం కొంపెల్ల జనార్ధనరావు .ఆచంట జానకిరామ్  సహ  సంపాదకుడు .ఆర్ధిక ఇబ్బందులతో ఆరు సంచికలు మాత్రమె ప్రచురింప గలిగారు .నాల్గవ సంచిక దసరా ప్రత్యెక సంచిక 1935లో వెలువడింది ..అందులో కిరణాలు అనే సంపాదకీయం కొ౦పెల్ల రాశాడు ,విశ్వనాధ శశి దూతం ,శివ శంకర శాస్త్రి లోపాముద్ర మల్లవరపు విశ్వేశ్వరరావు స్వర్ణ కింకిణి,జనమంచి కామేశ్వరరావు అదృష్టం ,చావాలి బంగారమ్మ నీడ ,పురిపండా భైరవి కవితలు , చింతా దీక్షితులు గారి నాటికలపై పిలకా గణపతి శాస్త్రి ,మంగిపూడి పురుషోత్తమ శర్మ  గారి ఆక్షణం ,అడవిబాపిరాజు శైలబాల ,మల్లంపల్లి సోమశేఖర శర్మగారి ప్రాకృతం –నన్నయకు పూర్వ సాహిత్యం  అలాగే వాజ్మయం శృంగాటకం మొదలైన వ్యాసాలున్నాయి . వీరేకాక కృష్ణశాస్త్రి, నాయని, రాయప్రోలు, నోరి, ముద్దుకృష్ణ ఇంగ్రగంటి ,చలం నేలటూరి ,శ్రీశ్రీ ,తెలికి చర్ల కృష్ణమూర్తి ,కవికొండల, కొమర్రాజు వినాయకరావు ,కందుకూరి రామభద్రరావు, దువ్వూరి, శ్రీపాద గోపాల కృష్ణమూర్తి, పింగళి ,కాటూరి కొడాలి ఆంజనేయులు ,కరుణకుమార, వెంపటి నాగభూషణం ,పుట్టపర్తి నారాయణా చార్యులు ,మొదలైన వారి రచనలు కూడా ఉన్నాయి . వీరెవరూ వెంకటరత్నం లోని కవితా ప్రతిభానుకానీ ,సాహితీసేవనుకానీ పేర్కొనక పోవటం వి౦త విషయం .వ్యావహారిక భాశోద్యమనాయాకులు శ్రీ గి రాం పంతులుగారుమాత్రం ఉదయినిపై అమూల్య అభిప్రాయం రాశారు – మీవంటి మహానుభావుల రచనలు ప్రచురించడానికి వేరుగా ఒక పత్రిక ఉండడము ఉచితమే. ఆవశ్యకము కూడాను. ఈ సంచికలలోని కొత్త రచనలు మీవి, మీ మిత్రులవీ శ్రద్ధగా పరిశీలించినవారికి తెలుగు సాహిత్య చరిత్రలో కొత్త యుగము ఏర్పడుతున్నట్టు తోచకపోదు. ఇంగ్లీషూ, బంగాళీయుల విదేశీయ భాషలలోని కొత్త రచనలు చదివి నవ్యకావ్య రసాస్వాదనము చేసి తృప్తి పొందిన తెలుగు రసికులకు నేటి తెలుగు మాసపత్రికలను అందులోనూ ‘ఉదయిని‘, ‘జ్వాల ‘ వంటి వాటిని ఇటుపైని ఈసడించడానికి కారణముండదు. నేటి తెలుగు భాషలో నేటి భూలోకము ప్రతిఫలించేటట్టు చేయగల తెలుగు లేఖకులున్నూ, తెలుగు కవులున్నూ అన్య దేశీయులతో తులతూగగలవారు తయారవుతున్నారని ఈ పత్రికలు విశదము చేస్తున్నవి

 తెలికి చర్ల వారి కుటుంబం గురించి కొంత సమాచారం

తెలికిచెర్ల సూర్యనారాయణ శాస్త్రి, కరవంజకు చెందిన తెలికిచెర్ల పూర్వీకుల గురించి సమాచారం అందుబాటులో ఉంది, వీరి గురించి సమాచారం అందుబాటులో ఉంది, అతను పరనంది కుటుంబంలో సుమారు 1870లో జన్మించాడు. తెలికిచెర్ల వారు గ్రామ కరణములు లేదా సంఘం నాయకులు, గ్రామ స్థాయిలో ప్రభుత్వ అధికారాన్ని సూచించే వంశపారంపర్య పదవి. తొలితరం తెలికిచెర్ల అప్పైహ్, అతని కుమారుడు జగన్నాథం మరియు మనవడు అప్పల నరసింహం జీవితంలో తరువాతి వరకు తనకు పిల్లలు కలగలేదు. కుటుంబ జానపద కథల ప్రకారం, అప్పల నరసింహం ఒకసారి తన తల్లిదండ్రుల వద్దకు వెళ్ళినప్పుడు, అతను వారి ఇంటి ముందు ఆడుకుంటున్న రెండేళ్ళ సూర్యనారాయణ శాస్త్రి (అతని భార్య యొక్క అక్క కుమారుడు) కనిపించాడు. అతను అతన్ని పికప్ చేసాడు మరియు అతని కోడలు వంటగదిలో బిజీగా ఉన్నప్పుడు, అతను కనుగొన్న దానిని ఉంచుకోగలనని ఆమెకు వాగ్దానం చేశాడు. తన బావ తన కొడుకును ఉద్దేశించి మాట్లాడుతున్నాడని గ్రహించకుండానే ఆమె మాట ఇచ్చింది. అతను తన మాటను నిలబెట్టుకోవాలని పట్టుబట్టి సూర్యనారాయణ శాస్త్రిని అధికారికంగా స్వీకరించాడు. దత్తత తీసుకున్న వెంటనే అతని పెంపుడు తల్లిదండ్రులకు వారి స్వంత పిల్లలు ఉన్నారు, మరియు జగన్నాథం వారిలో ఒకరు. ఇది సూర్యనారాయణ శాస్త్రికి చాలా కష్టాలను తెచ్చిపెట్టింది, ముఖ్యంగా కుటుంబ ఆస్తి వారసత్వం విషయంలో, ఏ సందర్భంలోనూ గణనీయమైనది కాదు. ఈ అనుభవంతో అతను తన పిల్లలను చదివించాలని సంకల్పించాడు, తద్వారా వారు తమ జీవనోపాధి కోసం కుటుంబ వారసత్వంపై ఆధారపడకుండా వారి స్వంత కాళ్ళపై నిలబడగలరు. దీని కోసం అతను కరవంజలో తన భూమిని కొంత పారవేసాడు మరియు సమీపంలోని పర్లాకిమీడి జిల్లాలోని ఉర్లాంకు వలస వెళ్ళాడు. ఆ రోజుల్లో మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలోని పాత కళాశాలల్లో పర్కిమీడి రాజా కళాశాల ఒకటి. అతని సవతి సోదరుడు గ్రామంలోనే ఉన్నాడు మరియు 1950 లలో వారు ఇప్పటికీ గ్రామ కరణంగా ఉన్నారు.
           పాత మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలోని వైజాగ్ (విశాఖపట్నం), చికాకోల్ (శ్రీకాకుళం) మరియు గంజాం జిల్లాల్లోని ఇతర గ్రామాలలో మరియు బహుశా సూర్యనారాయణ శాస్త్రి యొక్క విద్య, వృత్తి మరియు జీవితం గురించి చాలా తక్కువ సమాచారం మాత్రమే అందుబాటులో ఉంది. చదువు ప్రాముఖ్యతను అర్థం చేసుకుని తన పిల్లలను ఆంగ్ల విద్యను అభ్యసించేలా ప్రోత్సహించాడు. అతను వేమవరపు అప్పల నరసమ్మను వివాహం చేసుకున్నాడు మరియు ఆరుగురు కుమారులు మరియు ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు, వారు యుక్తవయస్సు దాటి జీవించారు. ఐదవ కుమారుడు తన యవ్వనంలోనే చనిపోయాడు. సూర్యనారాయణ 1920లో మరణించారు.

  సశేషం

మీ –గబ్బిట దుర్గాప్రసాద్ -1-8-23-ఉయ్యూరు