అండమాన్ దీవుల్లో జైలు శిక్ష అనుభవించిన  మనం మర్చిపోయిన భారత స్వాతంత్ర్య యోధులు -6

23-మౌల్వీ సయ్యద్ అల్లావుద్దీన్

మౌల్వీ సయ్యద్ అల్లావుద్దీన్ అలియాస్ సయ్యద్ అల్లావుద్దీన్ హైదర్ హఫీజుల్లా కుమారుడు, ప్రస్తుత తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని నల్గొండ జిల్లాలో 1824లో జన్మించారు. అతను ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని హైదరాబాద్ నివాసి. అతను హైదరాబాద్‌లోని మక్కా (మక్కా) మసీదుకు బోధకుడు మరియు ఇమామ్. అతను 1857లో జరిగిన మొదటి స్వాతంత్ర్య సంగ్రామంలోని తిరుగుబాటుదారుల నాయకులలో ఒకడు అయ్యాడు. ఈనాటికీ దఖానీ ఉర్దూలో తుర్రేబాజ్ ఖాన్ యొక్క మారుపేరు ‘తురుమ్ ఖాన్’ ధైర్యం మరియు పరాక్రమానికి పర్యాయపదంగా ఉంది.

తుర్రేబాజ్ ఖాన్‌తో కలిసి సుమారు 500 మంది రోహిల్లాలు మరియు అరబ్బులతో కూడిన సాయుధ దళాన్ని ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా అతను తిరుగుబాటులో పాల్గొన్నాడు. బ్రిటీష్ వారు జమీందార్ చెద్దాఖాన్‌ను అరెస్టు చేసి హైదరాబాద్‌లోని రెసిడెన్సీ భవనంలో బంధించినప్పుడు అతను బ్రిటిష్ దళాలపై దాడి చేయాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. 1857 జూలై 17న నమాజ్ తర్వాత, మౌల్వీ అల్లావుద్దీన్ తన స్నేహితుడు తుర్రేబాజ్ ఖాన్ మరియు దాదాపు 500 మంది స్వాతంత్ర్య సమరయోధులతో కలిసి బ్రిటిష్ రెసిడెన్సీ భవనంపై దాడి చేశారు.

1857 జూలై 17న హైదరాబాద్‌లో బ్రిటీష్ వారికి మరియు వారి మిత్రుడైన హైదరాబాద్ నిజాంకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన మొదటి బహిరంగ తిరుగుబాటు ఇది. తుర్రేబాజ్ ఖాన్ మరియు అతని అనుచరుడు మౌల్వీ అల్లావుద్దీన్ రెసిడెన్సీ, కుత్‌బర్ట్ డేవిడ్‌సన్‌పై దాడి చేశారు. రోహిల్లా సైనికులు ముందుగా మక్కా మసీదు వద్ద సమావేశమయ్యారు. బుల్ధాన్‌లో తిరుగుబాటు చేసిన వీరుడు చిద్దాఖాన్‌కు తమ మద్దతు తెలిపారు. హైదరాబాద్ నిజాం చిద్దాఖాన్ మరియు అతని అనుచరుల అభ్యర్థనను తిరస్కరించాడు. తిరుగుబాటుదారుడైన చిద్దాఖాన్‌ను పట్టుకోగలిగిన వారికి నిజాం మూడు వేల ఇన్సీమ్ (ప్రైజ్ మనీ) కూడా ప్రకటించాడు. నిజాం అఫ్జల్-ఉద్-దౌలా మరియు అతని దివాన్ సాలార్ జంగ్ బ్రిటిష్ వారిపై గట్టి విశ్వాసాన్ని వ్యక్తం చేశారు మరియు తుర్రేబాజ్ ఖాన్ మరియు అతని అనుచరుల వీరోచిత తిరుగుబాటును నిర్దాక్షిణ్యంగా అణిచివేశారు. తుర్రేబాజ్ 1859లో తూప్రాన్ సమీపంలో తప్పించుకోవడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు నిజాం సైన్యం కాల్చి చంపింది. నిజాం రాష్ట్రంలో విదేశీ శక్తికి వ్యతిరేకంగా తుర్రేబాజ్ ఖాన్ చేసిన మొదటి చారిత్రాత్మక దేశభక్తి ఇది. ప్రస్తుతం, హైదరాబాద్‌లోని కోటి బస్టాండ్ సమీపంలో మరియు కోటి మహిళా కళాశాల నుండి పుల్టీ బౌలి క్రాసింగ్ రోడ్డు వరకు రహదారి విస్తీర్ణంలో మరచిపోయిన ఈ హీరో కోసం స్మారక చిహ్నం నిర్మించబడింది.

మౌల్వీ అల్లావుద్దీన్‌కు 25 ఆగస్టు 1859న జీవితాంతం రవాణా శిక్ష విధించబడింది మరియు 22 జనవరి 1860న అండమాన్ దీవులకు బహిష్కరించబడ్డాడు. అతనికి దోషి నం. 3807 కేటాయించబడింది. అతను 1884లో నిర్బంధంలో అండమాన్‌లో తుది శ్వాస విడిచాడు.

23-గురుమూర్తి

గోరియా గోండా పెద్ద కుమారుడు గురుమూర్తి 14-01-1914న జన్మించారు. అతను పోర్ట్ బ్లెయిర్‌లో ప్రముఖ వ్యాపారవేత్త. అతను ఏప్రిల్ 1942లో ఇండియన్ ఇండిపెండెన్స్ లీగ్ యొక్క బాడీ మెంబర్‌గా ఎంపికయ్యాడు. అతను IIL యొక్క అన్ని వ్యవహారాలలో పాల్గొన్నాడు.

క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో జాతీయ నాయకుల అరెస్టును ఖండిస్తూ గురుమూర్తి మరియు అతని బృందం సభ్యులు అబెర్డీన్‌లో ఊరేగింపు నిర్వహించారు మరియు నాయకత్వం వహించారు. అతను, ప్రముఖ వ్యాపారవేత్త అయినందున, డిసెంబరు 1943లో తన పర్యటనలో IIL తరపున నేతాజీకి ఆర్థికంగా సహకరించాడు, నిధులు సేకరించాడు మరియు విరాళం ఇచ్చాడు. జింఖానా గ్రౌండ్ (ప్రస్తుతం నేతాజీ స్టేడియం) మరియు బ్రౌనింగ్ క్లబ్‌లో కార్యక్రమాలను నిర్వహించడంలో అతను చాలా చురుకుగా ఉన్నాడు. నేతాజీ పర్యటన సందర్భంగా. అతను క్రియాశీల IIL సభ్యుడు అయినందున, 10-01-1944న, గూఢచర్యం యొక్క తప్పుడు ఆరోపణలపై జపాన్ దళం అతన్ని అరెస్టు చేసి జైలులో ఉంచింది. జైలులో, అతను జపనీయుల అమానవీయ హింసను ఎదుర్కోవలసి వచ్చింది. అతను తనను తాను బ్రిటిష్ గూఢచారిగా ఒప్పుకోవలసి వచ్చింది, కానీ అతను తప్పుడు ఆరోపణను గట్టిగా ఖండించాడు. గురుమూర్తికి 30 జనవరి 1944న పదేళ్ల కఠిన కారాగార శిక్ష విధించబడింది, అయితే 14 సెప్టెంబర్ 1945న జపనీస్ లొంగిపోయిన తర్వాత విడుదలయ్యాడు. గురుమూర్తికి ఇది అతని బాధలకు ముగింపు కాదు. బ్రిటీష్ పునరావాసం తరువాత, ఇండియన్ ఇండిపెండెన్స్ లీగ్ తరపున బ్రిటిష్ వ్యతిరేక కార్యకలాపాలకు పాల్పడ్డారనే ఆరోపణలపై మిత్రరాజ్యాల బ్రిటిష్ ఫోర్స్ అతన్ని అరెస్టు చేసింది. ఒక నెల తర్వాత సెల్యులార్ జైలులో నిర్వహించిన వార్ క్రైమ్ ట్రయల్ కోర్టు అతన్ని విడుదల చేసింది. అతను 08-11-1995 న మరణించాడు.

  సశేషం

మీ-జి.ఎల్ .ఎన్ .శర్మ .1-9-23-హైదరాబాద్