కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు ,ఆర్ధిక చరిత్రకారుడు ,సాంఘిక సేవా ప్రముఖుడు ,విద్యా వేత్త,’’కంపానియన్ షిప్ ఆఫ్ ది ఇండియన్ ఎంపైర్ ‘’అవార్డీ –రమేష్ చంద్ర దత్
రోమేష్ చుందర్ దత్, (జ.1848 ఆగష్టు 13 -మ.1909 నవంబరు 30) ఇతను ఒక భారతీయ పౌరసేవకుడు, ఆర్థిక చరిత్రకారుడు, రాజకీయ నాయకుడు, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు,[1] రచయిత, రామాయణ, మహాభారతాల అనువాదకుడు. దాదాభాయ్ నౌరోజీ, మహాదేవ గోవింద రనడే సమకాలీనుడు.
ప్రారంభ జీవితం, విద్య
దత్ ఒక విశిష్ట బెంగాలీ కాయస్థ కుటుంబంలో జన్మించాడు. ఆ కుటుంబాలకు చెందిన సభ్యులు సాహిత్య, విద్యాపరమైన విజయాలకు ప్రసిద్ధి. అతని తల్లిదండ్రులు ఇసామ్ చుందర్ దత్, ఠాకమణి. ఇతని తండ్రి అప్పటి బెంగాల్ ఉప కలెక్టరుగా పనిచేసాడు. రోమేష్ తరచుగా తండ్రి అధికారిక విధులకు వెళ్లేవాడు. అతను వివిధ బెంగాలీ జిల్లా పాఠశాలల్లో చదివిన , తరువాత కలకత్తాలోని హరే పాఠశాలలో చదువుకున్నాడు. తూర్పు బెంగాల్లో జరిగిన పడవ ప్రమాదంలో అతని తండ్రి 1861లో అ కాలమరణం చెందిన తరువాత, అతని మామ రోమేష్ చుందర్ దత్ కు సంరక్షకుడు అయ్యాడు. అతను తన మామయ్య గురించి ఇలా వ్రాశాడు, “అతను మాతో రాత్రి కూర్చునేవాడు, మా అభిమాన అధ్యయనం ఆంగ్లకవుల రచనల నుండి విభాగాలుగా ఉండేది.” [2] అతని మామ పంతొమ్మిదవ శతాబ్దపు బెంగాల్ ప్రముఖ కవులలో ఒకరైన తోరు దత్ బంధువు.
అతను 1864 లో కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం, ప్రెసిడెన్సీ కళాశాలలో ప్రవేశించాడు.1866లో ఆర్ట్స్ పరీక్షలో మొదటి ఉత్తీర్ణత సాధించాడు. ప్రాధాన్యత క్రమంలో రెండవశ్రేణి సాధించాడు. ఉపకారవేతనం పొందటానికి అర్హత సంపాదించాడు.బిఎ.,తరగతిలో విద్యార్థిగా ఉన్నప్పుడు, అతని కుటుంబ అనుమతి లేకుండా1868లో మరో ఇద్దరు స్నేహితులు బెహారీ లాల్ గుప్తా, సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీ లతో కలసి ఇంగ్లాండ్ వెళ్లాడు. [3]
ఆ సమయంలో, భారతీయ పౌరసేవలుకు అర్హత సాధించిన మరో భారతీయుడు సత్యేంద్ర నాథ్ ఠాగూర్ మాత్రమే. ఠాగూర్ పొందిన భారతీయ పౌరసేవ అర్హతను లక్ష్యంగా దత్ సాధంచాలనే ఆశయాన్ని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాడు.1853 కి ముందు, తరువాత చాలా కాలం పాటు, ఇంగ్లాండ్లో భారతీయ పౌరసేవలు పరీక్ష ప్రవేశపెట్టిన సంవత్సరం, బ్రిటీష్ అధికారులు మాత్రమే ఒడంబడిక పోస్టులకు నియమించబడ్డారు.
లండన్ విశ్వవిద్యాలయం కళాశాలో దత్ బ్రిటిష్ రచయితల గురించి చదివేవాడు. అతను 1869 లో బహిరంగ పరీక్షలో భారతీయ పౌర సేవలుకు మూడవ స్థానంలో అర్హత సాధించాడు.[4][5]1871 జూన్ 6 న మిడిల్ టెంపుల్ సొసైటీ అతనిని న్యాయవాది సమాఖ్యకు పిలిచింది. [6]
అతని భార్య మనోమోహిని దత్. అతని పిల్లలు బీమల దత్, అస్సాంకు చెందిన సివిల్ ఇంజనీర్ బోలినారాయణ బోరాను, కమల దత్, ప్రమథనాథ్ బోస్ని, సరళాదత్, జ్ఞానేంద్రనాథ్ గుప్తాను వివాహం చేసుకున్నారు. అజోయ్ దత్ 1921లో బెంగాల్ శాసనసభ సభ్యుడు అయ్యాడు.అతని మనవళ్లు ఇంద్రనారాయణ బోరా, మోదు బోస్, సుధీంద్రనాథ్ గుప్తా, మొదటి భారతీయ వాణిజ్య ట్రాఫిక్ మేనేజర్గా పదవీ విరమణ చేసాడు.
జీవిత గమనం
1973 భారతదేశం స్టాంప్ మీద దత్ చిత్రం
పదవీ విరమణకు ముందు
అతను 1871లో అలిపూర్ అసిస్టెంట్ మేజిస్ట్రేట్గా భారతీయ పౌర సేవలలో ప్రవేశించాడు.1874 లో నాడియా, మెహెర్పూర్ జిల్లాలలో కరువు,1876 లో మరొకటి దఖిన్ షాబాజ్పూర్ (భోలా జిల్లా)లో కరువు సంభవించింది. తరువాత తుఫాను విపత్తులు సంభవించాయి. అత్యవసర ఉపశమనం, ఆర్థిక పునరుద్ధరణ కార్యకలాపాలు దత్ విజయవంతంగా నిర్వహించాడు.అతను బేకెర్గంజ్, మైమెన్సింగ్ , బర్ద్వాన్, దానాపూర్ మిడ్నపూర్ పట్టణాలకు నిర్వాహకుడుగా పనిచేశాడు.అతను 1893 లో బర్దామన్ జిల్లా అధికారి అయ్యాడు, 1894 లో బర్ద్వాన్ డివిజన్ కమీషనర్ గా, 1895 లో ఒరిస్సా డివిజనల్ కమీషనర్ గా పనిచేసాడు. డివిజనల్ కమిషనర్ హోదా పొందిన మొదటి భారతీయుడు దత్ . [5]
పదవీ విరమణ తర్వాత
1897లో దత్ భారతీయ పౌర సేవలు నుండి పదవీ విరమణ పొందాడు.1898లో అతను లండన్ విశ్వవిద్యాలయ కళాశాలలో భారతదేశ చరిత్రలో లెక్చరర్గా ఇంగ్లాండ్కు తిరిగి వచ్చాడు.అక్కడ అతను ఆర్థిక జాతీయవాదంపై తన ప్రసిద్ధ పరిశోధన పూర్తి చేశాడు. అతను బరోడా రాష్ట్రానికి దివాన్గా భారతదేశానికి తిరిగివచ్చాడు. అతను బ్రిటన్ వెళ్లే ముందు అతనికి అవకాశం ఇచ్చారు.అతను బరోడాలో బాగాప్రాచుర్యం పొందాడు. అక్కడ రాజు, మహారాజా సాయాజీరావు గైక్వాడ్ III, అతని కుటుంబ సభ్యులు, ఇతర సిబ్బంది అందరూ వ్యక్తిగత గౌరవం కోసం అతనిని ‘బాబు దివాన్’ అని పిలుస్తారు.1907 లో, అతను భారత వికేంద్రీకరణపై రాయల్ కమిషన్లో సభ్యుడయ్యాడు.[7] [4]
రాజకీయాలు
అతను 1899 లోభారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా ఉన్నాడు.[1]
సాహిత్యం
అతను బంగియా సాహిత్య పరిషత్ మొదటి అధ్యక్షుడిగా పనిచేశాడు.1894లో రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ నవీంచంద్ర సేన్ సమాజానికి ఉపాధ్యక్షుడుగా ఉన్నాడు. [8]
అతని బెంగాల్ సాహిత్యం ఎనిమిది శతాబ్దాలుగా “బెంగాల్లో సాహిత్య, మేధోపరమైన పురోగతికి సంబంధించిన ఒక కథ” ను అందించింది. ఇది జయదేవుని ప్రారంభ సంస్కృత కవితతో ప్రారంభమైంది. ఇది పంతొమ్మిదవ శతాబ్దపు చైతన్య మహాప్రభు మతపరమైన సంస్కరణలు, రఘునాథ సిరోమణి అధికారిక తర్కం పాఠశాల, ఈశ్వర్ చంద్ర విద్యాసాగర్ తెలివితేటలు, పంతొమ్మిదవ శతాబ్దపు బెంగాల్ మేధోపరమైన పురోగతికి దారితీసింది. [9] ఈ పుస్తకాన్ని 1895 లో కలకత్తాలో థాకర్, స్పింక్ & కో, లండన్లో ఆర్చిబాల్డ్ కానిస్టేబుల్ సమర్పించారు.అయితే దత్ షహబాజ్పూర్లో కరువు ఉపశమనం, ఆర్థిక పునరుద్ధరణ కార్యకలాపాలను నిర్వహిస్తున్న సమయంలో దత్ మనసులో ఈ ఆలోచన ఏర్పడింది. ఇది 1877లో ఊహించిన పేరు, మారువేషంలో కనిపించింది.ఇది అతని మామయ్య, రాయ్ శశి చంద్రదత్ బహదూర్కు అంకితం చేసాడు.
చరిత్ర
అతను పందొమ్మిదవ శతాబ్దానికి చెందిన భారతదేశపు ప్రధాన ఆర్థిక చరిత్రకారుడు. బ్రిటిష్ పాలనలో భారతీయ చరిత్ర , భారతదేశ పారిశ్రామికీకరణపై అతని సిద్ధాంతం చరిత్రలో బలమైన వాదనగా మిగిలిపోయింది.
అతను ఉటంకించిన సందేశం
పద్దెనిమిదవ శతాబ్దంలో భారతదేశం గొప్ప ఉత్పాదక, గొప్ప వ్యవసాయ దేశం, భారతీయ మగ్గం ఉత్పత్తులు ఆసియా, ఐరోపా మార్కెట్లకు సరఫరా చేశాయి. దురదృష్టవశాత్తు, ఈస్ట్ ఇండియన్ కంపెనీ, బ్రిటిష్ పార్లమెంట్ … ఇంగ్లాండ్ పెరుగుతున్న తయారీదారులను ప్రోత్సహించడానికి బ్రిటిష్ పాలన ప్రారంభ సంవత్సరాలలో భారతీయ తయారీదారులను నిరుత్సాహపరిచింది. . . మిలియన్ల మంది భారతీయ కళాకారులు తమ సంపాదనను కోల్పోయారు; భారతదేశ జనాభా వారి సంపదలో ఒక గొప్ప మూలాన్ని కోల్పోయింది. [10]
ప్రపంచ మార్కెట్తో స్థానిక ఆర్థిక వ్యవస్థల ఆకస్మిక ఉచ్ఛారణ, వేగవంతమైన పట్టణ-గ్రామీణ అభివృద్ధి, మేధో, శారీరక శ్రమ మధ్య విభజన, పునరావృత వినాశకరమైన కరువులు, సుంకాలపై, భారతీయ సమాజం అంతర్గత వ్యత్యాసంపై కనిపించే విషయాలపై కూడా దత్ దృష్టి సారించాడు. [11]
అవార్డులు
· భారతీయ సామ్రాజ్యం సహవాసం, (1892) [5]
మరణం
అతను1909 నవంబరు 30 న బరోడాలో 61 సంవత్సరాల వయసులో అతని కార్యాలయంలో ఉన్నప్పుడు మరణించాడు
మీ –గబ్బిట దుర్గాప్రసాద్ -1-11-23-ఉయ్యూరు
సరసభారతి ఉయ్యూరు 