ఆధునిక భారత దేశ నిర్మాత –శ్రీ కె.ఎం మున్షి -7
మున్షీ తనకు ఎంతో ఇష్టమైన గుజరాత్లోని ఒక ప్రాంతంలో నరకయాతన చెలరేగుతున్నప్పుడు బొంబాయిలో తన జీవన శైలి క్షమించరానిదని భావించాడు. అతను బార్డోలీకి వెళ్లి విషయాలు స్వయంగా చూడాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. గవర్నర్కు తాను అలా చేసి అక్కడి పరిస్థితుల గురించి ఖచ్చితంగా “రాజ్యాంగవాది”గా నివేదిస్తానని హామీ ఇచ్చారు. తదనుగుణంగా జూన్ 16న ఆయన తాలూకాను సందర్శించారు. బార్డోలీ పోరాటం గురించి గవర్నర్కు తన అభిప్రాయాలను తెలియజేస్తూ, దానికి నాయకత్వం వహించిన వ్యక్తులకు రాజకీయాలను దిగుమతి చేసే ఉద్దేశం ఏమాత్రం లేదని ఆయన సమర్థించారు. ప్రజా నిరసన పూర్తిగా మరియు ఆకస్మికంగా జరిగింది. 130 గ్రామాలున్న తాలూకాలో 90 మంది పటేళ్లలో 69 మంది, 15 మందిలో 11 మంది తాళీలు రాజీనామా చేశారు. మున్షీ ఇంకా ఇలా వ్రాశాడు: “నేను స్త్రీని లేదా పురుషుడిని సందర్శించని కొన్ని గ్రామాలలో, అతను లేదా ఆమె దత్తత తీసుకున్న విశ్వాసం పట్ల చింతించాను లేదా కదిలిపోయాను”. సర్ లెస్లీ విల్సన్తో మున్షీ యొక్క ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలు సమాచార అభిప్రాయంపై బలమైన ప్రభావాన్ని చూపాయి. మున్షీ గవర్నర్కు రాసిన చివరి లేఖపై వ్యాఖ్యానిస్తూ, మహాత్మా గాంధీ కార్యదర్శి మహదేవ్ దేశాయ్ ఇలా వ్రాశాడు: “ఈ లేఖ తమ స్వదేశీయుల పట్ల ఎలాంటి తోటి అనుభూతిని కలిగి ఉన్న వారందరి హృదయాలను పులకింపజేసింది మరియు బార్డోలీ ప్రశ్నను అందరి ముందు ఉంచింది. ప్రజల దృష్టిని ఆకర్షించే ప్రశ్నలు.”
బార్డోలీ ఎపిసోడ్ మున్షీని మహాత్ముడు మరియు సర్దార్కి దగ్గర చేసింది. ముఖ్యంగా జాతీయ విముక్తి కోసం ఒక గొప్ప ప్రజా ఉద్యమం ప్రారంభించబడినప్పుడు, వారికి దూరంగా ఉండటం అతనికి అసాధ్యంగా మారింది. అతను ఏప్రిల్ 14, 1930 న తిరిగి కాంగ్రెస్లో చేరాడు మరియు పద్నాలుగు రోజుల తరువాత అరెస్టు చేయబడ్డాడు. అతనికి ఆరు నెలల జైలు శిక్ష మరియు రూ. ఉప్పు సత్యాగ్రహంలో పాల్గొన్నందుకు రూ.300 ఇచ్చి పంపించారు
పూనాలోని యెర వాడ సెంట్రల్ జైలుకు ఈ కాలంలో, సర్ తేజ్ బహదూర్ సప్రూ మరియు M.R. జయకర్ ఇర్విన్ ప్రభుత్వంతో అవగాహన పెంచుకోవడానికి గాంధీతో చర్చలు జరిపేందుకు జైలును సందర్శించారు. కదలిక నుండి వెంటనే ఏమీ బయటకు రాలేదు.
1935 భారత ప్రభుత్వ చట్టం ప్రకారం 1937లో మెజారిటీ బ్రిటీష్ భారతీయ ప్రావిన్సులలో కాంగ్రెస్ తన మంత్రిత్వ శాఖలను ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించుకున్నప్పుడు, ఆర్గనైజర్ మరియు క్రమశిక్షణావేత్తగా సర్దార్ యొక్క సామర్థ్యాలు మరింత విస్తృతంగా ప్రసిద్ది చెందాయి. కాంగ్రెస్ పార్లమెంటరీ ఉపాధ్యక్షుడిగా అతని పాత్ర. కమిటీ అసహ్యకరమైనది, కానీ అతను దానిని అద్భుతమైన ఆత్మవిశ్వాసంతో మరియు నిష్పక్షపాతంగా ఆడాడు. అధికారిక అవినీతికి నిర్భయ పోరాట యోధుడిగా గొప్ప పేరు తెచ్చుకున్న బొంబాయి ఫ్రంట్-ర్యాంక్ కాంగ్రెస్ నాయకుడు కె. ఎఫ్. నారిమన్, సర్దార్ను బొంబాయి ప్రధానమంత్రిగా కాకుండా అడ్డుకున్నారనే కారణంతో ఆయనపై ఫిర్యాదు చేశారు. కాంగ్రెస్ లెజిస్లేచర్ పార్టీ నాయకుడు. 1934లో ఆయన పోషించిన పాత్ర ఈ సందర్భంగా ఆయనకు వ్యతిరేకంగా నిలిచింది. ఆ సంవత్సరంలో, అతను మరియు డా. జి. వి. దేశ్ముఖ్లు బొంబాయి నగరం నుండి శాసనసభలో రెండు స్థానాల్లో పోటీ చేసేందుకు కాంగ్రెస్ అభ్యర్థులుగా ఎంపికయ్యారు. జూలై 14న ఎలక్టోరల్ రోల్స్ ప్రచురించబడ్డాయి మరియు అక్టోబర్ 11 మధ్యాహ్నం వరకు నామినేషన్లు ఆహ్వానించబడ్డాయి. డాక్టర్ దేశ్ముఖ్ తన అర్హతను ధృవీకరించడంలో ఇబ్బంది పడుతుండగా, నారిమన్ అలా చేయలేదు, అయితే నారిమన్ అలా చేయమని స్పష్టంగా కోరినప్పటికీ, ముఖ్యంగా అతను మరియు అతని సోదరుడు అదే ఇనీషియల్స్ బోర్. అక్టోబరు 10 నాటికి, అతను వార్ధాకు బయలుదేరబోతున్న సర్దార్తో ఆశ్చర్యపరిచాడు, తనను ఎన్నికల్లో పోటీ చేయకుండా డిబార్ చేసినట్లు చెప్పాడు. మున్షీ ఇష్టానికి వ్యతిరేకంగా, సర్దార్ అతనిని ఉల్లంఘనలోకి అడుగుపెట్టమని ఒప్పించాడు. నారిమన్ యొక్క వింత ప్రవర్తనకు ప్రత్యర్థి అభ్యర్థి సర్ కోవాస్జీ జహంగీర్తో స్నేహం కారణంగా చెప్పబడింది, బహుశా ఆయన విజయం సాధించాలని అనుకున్నారు. కాంగ్రెస్ అభ్యర్థి ఓటమిని సర్దార్ అంత తేలిగ్గా మర్చిపోలేకపోతున్నారు.
1935 చట్టం కోసం దాని విరక్తిని అధిగమించి, కాంగ్రెస్ పదకొండు బ్రిటిష్ ఇండియన్ ప్రావిన్సులలో ఎనిమిదింటిలో ప్రభుత్వ బాధ్యతలను చేపట్టింది. B. G. ఖేర్ బాంబే ప్రావిన్స్కి ప్రధాన మంత్రి అయ్యాడు, మున్షీ కీలకమైన హోమ్ పోర్ట్ఫోలియోను కలిగి ఉన్నాడు. మున్షీ తనను తాను మంత్రిగా నిర్దోషిగా ప్రకటించుకుని, మతపరమైన సమస్యను ఎలా ఎదుర్కొన్నాడనేది తదుపరి అధ్యాయంలో చర్చించబడుతుంది. ఆ కాలంలో తన బలానికి సర్దార్ ప్రధాన మూలమని ఆయన చెప్పారు. వారు 1940-41లో యెరవ్డా జైలులో కలిసి ఉన్నారు మరియు మున్షీ అనారోగ్యం పాలైనప్పుడు, సీనియర్ వ్యక్తి అతనిని “దాదాపు తల్లి సంరక్షణ”తో చూసుకున్నాడు. వారు ఒకరినొకరు “సహజంగా” అర్థం చేసుకున్నారు. మున్షీ సర్దార్తో బాగా ఆకట్టుకున్నాడు, ఎందుకంటే అతను దృఢ నిశ్చయం ఉన్న వ్యక్తి మరియు తన లక్ష్యాన్ని సాధించడంలో ఏకాగ్రతతో ఉన్నాడు. స్వాతంత్య్రానికి పూర్వం, సర్దార్ క్రమశిక్షణతో కూడిన ప్రవర్తన విజయవంతమవుతుందనే నమ్మకంతో మహాత్ముడికి తన నిస్సందేహమైన విధేయతను అందించాడు.
అతనికి మనిషి కంటే కారణం ఎల్లప్పుడూ గొప్పది. పందొమ్మిది ముప్పైలు మరియు నలభైల కాలంలో కాంగ్రెస్ ఒక క్రమశిక్షణ గల సంస్థగా ఉండేలా అతను దృఢమైన అంశంతో తయారు చేయబడ్డాడు. అతని వ్యక్తిత్వం ఒక శక్తి మరియు అతనిలో మనస్సు మరియు దృఢత్వం యొక్క శక్తి ఉంది, ఇది నిజాయితీపరులను బాగా ఆకర్షించింది మరియు దోషులకు నిరాశ కలిగించింది. గొప్ప రోమన్ గురించి చెప్పినట్లు అతని గురించి చెప్పవచ్చు, వాటిని అమలు చేయడం కంటే బెదిరింపులను చెప్పడం అతనికి కష్టం. ఇంకా అతను అత్యంత ఉదారమైన మరియు శ్రద్ధగల వ్యక్తి. మున్షీ మాట్లాడుతూ, “సర్దార్ కింద పని చేయడం ఎల్లప్పుడూ ఒక ప్రత్యేక హక్కు మరియు ఆనందం, అన్నింటికంటే అతను తెలివైన మరియు ఉదారమైన చీఫ్”.
సశేషం
మీ –గబ్బిట దుర్గా ప్రసాద్ -14-7-24-ఉయ్యూరు
సరసభారతి ఉయ్యూరు 