మనవాడైన అసమాన విశ్వ విఖ్యాత మహా శాస్త్ర సాంకేతిక వేత్త – తెలుగువిద్యా  తేజం కీ.శే .శ్రీ పుచ్చా వెంకటేశ్వర్లు-6

            పరిశోధనలలో వెంకటేశ్వర్లు గారి కృషి ,పాత్ర

సాటి లేని డిపార్ట్ మెంట్ ను అలబామాలో ఏర్పరచి ,దాని నిర్వహణ కోసం 4 మిలియన్ డాలర్ల నిధి ని చేకూర్చిన దార్శనికులు శ్రీ వెంకటేశ్వర్లు .అలబామా రాష్ట్రం లో మొట్టమొదటి ఆఫ్రికన్ –అమెరికన్ మహిళతో  పి హెచ్ డిచేయించిన విశాలహృదయుడు .ఆమె ఇప్పుడు అలబామాలోని హాంట్స్ విల్ లో ఉన్న మార్షల్ స్పేస్ సెంటర్  ఏయిరో నాటిక్స్ అండ్ స్పేస్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ సెంటర్ (నాసా )లో పని చేస్తోంది .ఆమె కు ఇంతటి ఉజ్వల భవిష్యత్తు కల్పించినవారు ఆయన .

1-మొదటగా  ఎలెక్ట్రానిక్ స్పెక్ట్రో స్కోపి లో కృషి, సహకారం

1930 కాలం లో ఆర్.ఎస్.మల్లికాన్ ‘’మాలిక్యులర్ ఆర్బిటల్ థీరీ’’ని ప్రతిపాదించాడు .ఇదే ఆయనకు నోబెల్ పురస్కారం అందజేయించింది  .ఈ సిద్ధాంతాన్ని ఉపయోగించి మాలిక్యూల్స్ ల ఎలక్ట్రానిక్ స్థితి ని తెలుసుకోవచ్చు .మల్లికేన్ తన సిద్ధాంతాన్ని విస్తృత పరచి  ద్వి అణు మాలిక్యూల్స్ ల ఆధార (గ్రౌండ్ ),ఉత్తేజిత ,ప్రేరేపిత (ఎక్సైటేడ్)స్థితులను ఊహించి చెప్పాడు .40-50 దశాబ్దాల కాలం లో మాలిక్యులర్ స్పెక్ట్రో స్కోపి లో విస్తృతమైన అభి వృద్ధి జరిగింది .ఈ కాలం లో తన సత్తా చూపిన వారు యువ వెంకటేశ్వర్లు గారు . బెనారస్ హిందూ  యూని వర్సిటి లో  మాలిక్యులర్ స్పెక్ట్రో స్కోపి లో బహు ప్రసిద్ధి పొందిన  ఆర్ .కె అసుంది వద్ద తన పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ రిసెర్చ్ ని  చేశారు.

  అసుంది పర్య వేక్షణలో వెంకటేశ్వర్లుగారు హాలోజెన్ మాలిక్యూల్స్ యొక్క కాంప్లెక్స్ స్పెక్ట్రా పై పరిశోధన ప్రారంభించారు.30 దశకం లోనే మల్లికాన్ –హాలోజెన్ డయాటమిక్ మాలిక్యూల్స్ యొక్క ఎలక్ట్రానిక్  స్థితులను ఊహించి చెప్పాడు .ఇక మిగిలింది గమనించిన హాలోజెన్ స్పెక్ట్రా ను ఎలక్ట్రానిక్ పరివర్తన (ట్రాన్సిషన్ )దృష్టితో  వ్యాఖ్యానించటమే .దీనినొక సవాలుగా తీసుకొని వెంకటేశ్వర్లుగారు తన గ్రాడ్యుయేట్ రిసెర్చ్ కాలం లో మాలిక్యులర్ ఆర్బిటల్ సిద్ధాంతాన్ని అనుసరించి తాను గమనించిన  హెచ్చు తగ్గులు (ఫ్లక్యు యేషన్స్ ),ఉత్తేజిత  కిందిపాక్షిక  ఆధారిత హాలోజెన్ ఎలక్ట్రానిక్  స్థితుల  నిరంతర హాలోజెన్ బాండ్ ల గురించి విపులమైన వ్యాఖ్యానాలు విశ్లేషణలతో అనేక రిసెర్చ్ పేపర్లు రాశారు .మాలిక్యులర్ ఆర్బిటల్ సిద్ధాంతం పై క్లిష్టమైన పరిశీలన జరుగుతున్న ఆ కాలం లో ఆయన చేసిన కృషి  గొప్ప ఉత్తేజాన్ని ,ఉత్సాహాన్ని ఇచ్చి మార్గం సుగమం అయింది .

   ఆయన చేసిన రిసెర్చ్ కృషికాలం లో హాలోజెన్ స్పెక్ట్రా పై అభి రుచి, ఆసక్తి అలాగే కొన సాగింది .అనేక మంది పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్   విద్యార్ధులను హాలోజెన్ ఎలెక్ట్రానిక్ స్పెక్ట్రా పై మరింత పరిశోధనలకుప్రోత్సహించారు .తగినట్లుగా వాళ్ళు స్పందించి డయాటమిక్  హాలోజెన్ మాలిక్యూల్స్ I2,Br2 ,C l 2,I B r ,IClమొదలైన హాలోజెన్  ఆటం  కలిగిన అనేక  డయాటమిక్  మాలిక్యూల్స్ పై విస్తృత పరిశోధనలు చేసి అప్పటి వరకు ఉన్న శాస్త్రీయ విజ్ఞానాన్ని విస్తృత పరచారు .వెంకటేశ్వర్లు గారు స్వయంగా అయోడిన్ ,బ్రోమిన్ డయాటమిక్ మాలిక్యూల్స్ ల ఎలక్ట్రానిక్ స్పెక్త్రా పై  G.H ertz Berg  లాబరేటరిలో పరిశోధనలు చేశారు .మొదటి సారిగా హై రిజల్యూషన్ తో ఏర్పరచిన ఈ రెండు మాలిక్యూల్స్ ల మొదటి  అబ్సార్ప్షన్ బాండ్ ల విశ్లేషణ కు మల్లికేన్ ఊహించిన ఎలక్ట్రానిక్ స్థితి ఆధారంగా వివరించటానికి చాలా కస్ట పడాల్సి వచ్చింది .ఈ బాండ్ లన్నీ అయోడిన్ బ్రోమిన్ దయాటమిక్ ఆధార స్థితి  ఉత్తేజ స్థితి  కి చెందిన బాండ్ లని వర్గీకరించి మాలిక్యులర్ ఆర్బిటల్ దీరీ ననుసరించి చెప్పటం లో కృత క్రుత్యుడయ్యారు .

 అతి ముఖ్యమైన  హాలోజెన్ డయాటామిక్ మాలిక్యూల్స్   విశ్లేషణ  తో పాటు  ట్రయాటమిక్  మాలిక్యూల్ అయిన CF 2 యొక్క ఎలక్ట్రానిక్ స్పెక్ట్రా కూడా కనుగొనటం లో విశేష కీర్తి  పొందారు .తర్వాత ఒక విద్యార్ధి Si F 2 ట్రయాటమిక్ స్పెక్ట్రా కనిపెట్టటానికి మార్గ దర్శనం చేశారు .కనుక ‘’డయటామిక్  ట్రయటామిక్ స్పెక్ట్రా  మార్గ దర్శి ‘’ గా వెంకటేశ్వర్లుగారిని భావించవచ్చు .

   సశేషం

     మీ –గబ్బిట దుర్గా ప్రసాద్ -7-12-17- ఉయ్యూరు