గురజాడ కన్యాశుల్కం —–7
ఆని ముత్యాలు అనిపిస్తూ జనం నోట నిత్యం వినిపించే అనిపించే often quoted lines
కన్యాశుల్కం నాటకం ఆంద్ర జనజీవితం లో కలిసి పోయింది .అందులోని మాటలు అన్నీ జనం నోట ఏదో సందర్భం గా పలకబడేవే .అవి అంటూ సందర్భాన్ని పుష్టి పరిచేవే .అందులో నవ్వు పుట్టిన్చేసేవీ ,. ,పరిహాసం చేసేవీ ,అశాదభూతిత్వాన్ని చాటేవీ ,తప్పించుకోవటానికి అతుక్కు పోయేవీ ,నమ్మకం కలిగించేట్లు చేసేవీ ,అవి అన్నీ ఇన్నా నా ఎన్నో .అన్నిటిని వినాల్సిందే సారి చదవాల్సిందే .ఆ మాటల వైభోగం చూడండి
బిచానా ఎత్తేయటం —అట్నుంచి నరుక్కు రమ్మన్నాడు –ఏమివాయ్ మై డియర్ shakespere — నాతో మాట్లాడటమే వో ఎడ్యుకేషన్ –మనవాల్లోట్టి వెధవాయిలోయ్ — బొట్లేరు ఇంగ్లీష్ –పిల్లా అగ్గిపుల్లా –ఈ శషభిషలు పనికి రావు —తాంబోలం ఇచ్చాను ఇహ తన్నుకు చావండి –కాపర్సేమయినా ఉన్నాయా —చెట్లకు చేవ నలుపు ,మనిషికి చేవ తెలుపు (జుట్టు తెల్లబడటం )–నమ్మినచోట చేస్తే మోసం ,నమ్మని చోట చేస్తే లోక్యవూ –నకార ప్రయోగం చేయకు (నువ్వు అని పిలవటం )– two birds at one shot –సత్రాభోజనం ,మఠా నిద్రా —అన్యాయం పాప నాశనం –మాటలు నేర్చిన శునకాన్ని వేటకు పంపితే వుసుకో మంటే వుసుకో మందట.–పిత్రార్జితం అంతా కరారావుడు చుట్టేశాను (అవగోట్టేశాను )–అన్చారాష –వస్తున్నారాష —దాని తస్సా దియ్యా –చక్రం అడ్డం వేయడం –అచ్చాణీ –కందిగుండాచమే ,ఇంగువాచమే –తొమ్మిదో అష్టం ఘనం పారాయణ చేస్తాడు (బూతులు మాట్లాడుతాడు )—వల్లకాట్లో రామ నాదాయ (అనామకుడు )—లాంతరేశావు (పేకాటలో చేతులేతేయటం )–సకేశా ,అకేశా /(జుట్టున్నదా ,విధవా?)–మ్ముక్కస్య ముక్కర్ధః( భావం తెలీకుండా –ఏమాటకు ఆమాట అర్ధం చెప్పటం )—పిండం పిల్లులకు పెట్టా —నీ ఇంట కోడి కాల్చా —nepolian of anti nautch —
kick the bucket –whats in name ?పేరులోన నేమి పెన్నిధి యున్నది ?—దామిట్ !కధ అడ్డం గా తిరిగింది –జాతకం బనాయించటం (దొంగ జాతకాలు రాయించటం )–శాంతం భోషాణం –గోతాలు కోయటం –గురో –సిగదరగా –మూడో కాలమ్ లో వున్నారు (పూటుగా తాగారు ).
జీవిత సత్యాలు
01 -”ఇన్నాళ్ళకు జన్జేప్పోగు వినియోగం లోకి వచ్చింది ”–ఆపదలో శపథం చేయటానికి జందెం వుపయోగపడినని అర్ధం
02 -ఏదో రకం గా అగ్నిహోత్రావధానుల ను ఒప్పించటానికి గిరీశం చేసిన ప్రయోగం బెడిసి కొడితే చేసేది లేక ఆయన చెప్పినట్లే చేయటానికి సిద్ధ పడ్డాడు .అప్పుడు శిష్యుడు వెంకటేశం ”ఆయన దారి లోకే మీరు వచారా ?అని అడుగుతే గిరీశం సమాధానం ”కుంచం నిలువుగా కొలవటానికి వీలు లేనపుడు తిరగేసినా కొలిస్తే నాల్గు గింజలు మిగుల్తాయ్.
03 -జాతకం బనాయించటం మోసం అంది మధురవాణి పంతులుతో .”లౌక్యం ”అణు అంటాడు .”రెంటికీ భేదం ఏమిటి ”?అని అడిగితే ”నమ్మిన చోట చేస్తే మోసం -నమ్మని చోట చేస్తే లౌక్యం ”అని తేడా తెలియజేశాడు .
04 -మీనాక్షి ప్రవర్హన మంచిది కాడుఅని పంతులు చెబితే ఆమె ”మీరు కన్తబడ్డ తరువాత ఏ ఆడ దాని ప్రవర్తన తినగా వుంటుంది “”/?అని దెబ్బతీసింది .
05 -విద్యవంటి వస్తువు లేదు నిజమే ఒక్కటి తప్ప అదేమిటి అంటే విత్తం అంటుంది డబ్బురాని విద్య దారిద్ర్య హేతువు అని జీవిత సత్యం తెలుపుతుంది .
06 –కరటకశాస్త్రి ”గిరీశం చెదిపోయాడు ”అంటాడు .దానికి మధురవాణి ”నా దగ్గరకి వచ్చినందుకు మీ భార్య మీ ఇంట్లోంచి తరమవలసింది -తనకు రోట్టా ఒహడికి ముక్కానా ”అని తిప్పికొట్టింది
-07 –కరటక శాస్త్రి శిష్యుడి అందానికి ముచ్చట పడింది మధురం ”ఈ పిల్ల దగ్గర నా బొట్లు దివిటీ ముందర దీపాలు ”అంది దానికి శాస్తి ”ఆడది మెచ్చిందే అందం ,మగాడి కన్ను మసక ”అంటాడు
08 -తనులేని కోర్టులు ,వ్యవహారాలూ లేవని చెబుతూ రామప్ప ”రామప్పంతులు పప్పులేని పులగం వుండదు ‘అంటాడు g
09 -గాడిద అందట పాటకి నేను –అందానికి మా అప్పా అని అంటుంది మధురం .
10 –మధురం పంతుల్తో ”గాడ్ది గాడిదలు తింటాయి .మనుష్యులు తినరు ”అంటే పంతులు గాడిదే అని ఎత్తి పొడుపు
11 -రామప్ప ”పంచాంగాని కేల –ఈ వెధవ పాలే తూల్లో సిద్ధాంతి ఆడింది ఆట పాడింది పాట ”అంటే ఎప్పుడు కావాంటే అప్పుడు అడ్డగోలుగా ముహూర్తాలు పెడతాడు అని .
12 -లుబ్దావదాన్లు రెండో పెళ్లి పిల్లను చేసుకోన్నాదేమోనని అనుమానం ప్రాయశ్చిత్తం చేయించుకుందామని అనుకుంటూ ”శంకరాచార్లు పాద కట్నం (పాద పూజకు డబ్బు )పెట్టమంటాడు .బ్రాహ్మలు ఇల్లు తినేస్తారు ”అంటే పూజలు ,పునస్కారాలు ,ప్రాయశ్చిత్తాల పేరుతో డబ్బు దోచేస్తారని అర్ధం .ఆనాడే కాదు ఈ నాడూ అదే స్థితి
13 -మీనాక్షి ”ఇద్దర్నీ ఒకే సీసాలో పెడ్తే దేయ్యప్పిల్లల్ని పెడతారేమో “?చమత్కారం
14 –మునసబు బైరాగితో ”గురో !బంగారం చేస్తారు కదా .అదేట్టి హరిద్దోరం (హరిద్వారం )లో మతం కట్టించక మా లాతోల్లని డబ్బెందుకు అడుగు తారు.ద్కానికి బైరాగి ”మేము చేసే స్వర్గం మేమే వాడుక చేస్తే తల పగిలి పోతుంది ”లౌక్యపు సమాధానం
15 -బైరాగి ”బ్రాహ్మల్లో కూడా మహాత్ములుంటారు ‘ఆనాటి బ్రాహ్మణీకం దిగజారుడు స్థితి .”కనుక్కోగాలిగిన జనానికి గంగానది అంతా సారాయి కదా ”ఇదే స్సారోపనిషత్
16 –నీతికి పోలీసొంని ,ఘనానికి సాతానోన్నీ అడగమన్నారు .”అంటే ఇద్దరు అబదాలే చెబుతారని అర్ధం
17 -హవల్దార్ ‘చపన్నదేశాలు చూశాను భాయ్ .పరిపరి విధాలు ఆచారాలు,వ్యవహారాలూ వున్నాయి కానీ నీతి ఒకటే ”కన్యాశుల్కం లో హవల్దార్ ఒక్కడే డబ్బుకు కక్కుర్తి పడని వాడు .
18 –మీనాక్షి ”పవిత్రం అంటే మీది నాదీ –రామప్ప ”అదేమ అలా అంటున్నావు /–మీనా”నేను వెధవ ముందనీ మీరు సరసులున్నూ ,మనకంటే మరీ పవిత్రం అయిన వారేవరుంటారు ?తాను ,పంతులు కాలు జారిన వాళ్ళమే నని నిర్మొహమాటం గా చెప్పింది ”బ్రాహ్మలం పవిత్రమైన వాళ్ళం కదా “”/అన్న రామప్పకు చెప్పిన సమాధానమే అది .
19 -అగ్నిహోత్రావధాన్లు ”చేసేవి మాఘ స్నానాలు ,దూరేవి దొమ్మరి గుదిశేలు .జటాంత స్వాధ్యాయిని నన్నుముంద లింటికి (మధురవాణి ) తీసుకుని వేల్తావషయ్యా ”
20 –పంతులు ”మరి ఎకొంపలు తిరక్క పోతే కేసులు గెలవటం ఎలా ?అది సంసారి వంటిది .”అంటే ఎన్ని ఎద్దే ,మోద్దె పనులు చేయాలో చెప్పే మాట
21 -హెడ్ ”అబద్ధం లేకుండా సాక్ష్యం కావాలంటే ఈ భూప్రపంచం మీద ఎక్కడా దొరకదు
22 -నాయుడు ”ఆ తాగుబోతు మీకెలా దొరికాడు ?”అగ్ని ”రామప్పంతులు తాగుచాడా ?”నాయుడు ”మరి –మీ కంటే ,కడియం తాగేశాడు కదా ?;”అగ్ని ”అప్పు పత్రం రాయనని మా తండ్రి చచ్చిపోఎతప్పుడు నా చేత ప్రమాణం చేయించాడు .
23 -దుకాణదారు ”డబ్బు యగేయ్యతపు యోగం న దగ్గర పారాడు రహస్యవేటి ?ఆ విద్యకు అంతా గురువులే ”–అంటే అందరు డబ్బు ఎగేసే వాళ్ళే నని .
24 -కలెక్టర్ అగ్నిహోత్రం తో ”ఆంగీరస అనావు జాతకం లో భావ వుంది బ్రాహ్మణ్యం పరువంతా తీస్తివి .బ్రాహ్మల్లో వున్న కంగాళీ మాలకూడూ మరెక్కడా లేదు .నీ దుర్మార్గం వల్ల నీ కుమార్తెకు ఈ అవస్థ వచ్చింది మళ్ళీ abduction కేసు కూడానా ?ఈ పొట్ట కరిగించేస్తాను ” —-సంపూర్ణం —మీ –గబ్బిట దుర్గా ప్రసాద్ –24 -10 -11
సరసభారతి ఉయ్యూరు 