సింఫనీ మాంత్రికుడు బీథోవెన్ -3

22ఏళ్ళ వయసులో వియన్నా చేరిన బీథోవెన్ కొత్త వారితో పరిచయాలను సంపాదించుకొనే పనిలో పడ్డాడు .నాట్య పా ఠాలు కొన్ని నేర్చుకొన్నాడు .ఒక చిన్న గది అద్దె కు తీసుకొని కొంతకాలం ఉన్నాడు .తర్వాత Aleserstrasse అనే చోటprince Lichnowsky కి చెందినదాని లోకి మారాడు .ఆయనే బీథోవెన్ పేట్రన్అయాడు .హేడన్ దగ్గర చదువేమీ పెద్దగా సాగలేదు .ఆయనేమీ కొత్తగా చెప్పింది లేదని పించింది .రహస్యం గా రాత్రి పూట వేరొక గురువు ను చేరి నేర్చుకోవటం ప్రారంభించాడు .హేడన్ లండన్ వెడుతూ శిష్యుడిని వెంట తీసుకు వెళ్ళ లేదు .ఇంక నిరభ్యంతరం గా కొత్త గురువు వద్ద విద్య నిరాటం కం గా సాగించాడు .వియన్నాలోని మహా సంగీత విద్వాంసులు Albrechtsberger మరియు మోజేర్ట్ కు విరోధి అయిన Saleieri ల వద్ద విద్య నేర్చాడు .

బీథోవెన్ పియానిస్ట్ గా పేరు తెచ్చుకొన్నాడు .కీ బోర్డ్ తో సంగీత స్వరాలు చేయటం లో ,వాటిని వెలుగు లోకి తేవటం లో దిట్ట అని పించుకొన్నాడు .’’He is greatly admired for the fantastic velocity of his playing and astrounds every body ,by the way he can master the greatest difficulties with incredible ease ‘’అని ప్రశంశలు పొందాడు సాటి సంగీత జ్నులచేత .బీథోవెన్ భౌతిక ఆకారం ఎలా ఉండేది అంటే- చిన్న వాడిగా ,కారు నలుపుగా ,బాన పొట్ట తో ఉన్న కుర్రాడు గా కని పించేవాడు .ఇంత అనాకారి అయినా ఫాషనబుల్ వియన్నా ఆయన ప్రతిభను హృదయ పూర్వకం గా స్వాగతించటం విశేషం .అతని ఆకారం ప్రతిభకేమీ ఇబ్బంది కాక పోవటమే గొప్పతనం .వియన్నాలోని ఆర్తారియో అనే ఒక సంస్థ బీథోవెన్ చేసిన ‘’Set of variations on a theme from Mozart’s Figaro for vilin and piano ‘’ను ముద్రించి అతని ప్రతిభకు పట్టం కట్టింది .దీనితో కొంత మంది ధనికుల కళ్ళల్లో పడ్డాడు ఈ పెన్నీ కూడా చేతిలో లేని నిర్భాగ్యుడైనబీథోవెన్ .వారిలో baron Goltfried von sweeten అనే ఆయన మొజార్ట్ కు పూర్వపు పాట్రాన్ఉన్నాడు .అలాగే ప్రిన్సు లిచ్నోస్కి కూడా అభిమానించాడు .రెండేళ్లు గడిచాయి .నివాసాన్ని ‘’suit of 8 rooms ‘’అనే ప్రిన్సు గారి పాలస్ లోకి మార్చాడు .

ఎప్పుడూ కొత్త బట్టల మీద ,షోకుల మీదా ,ద్రుష్టి పెట్టి ఉండేవాడు,అందరి దృష్టిని ఆకర్షించిన వాడు , పొగరు బోతుఅని పించుకొన్న వాడు అయిన  మహా సంగీత విద్వాంసుడు మొజార్ట్ ను ఆదరించి హారతులు పట్టిన సమాజం చివరికి అతని విపరీత ధోరణులకు విసుగెత్తి మొజార్ట్ ను తిరస్కరించింది .యే ఆకర్షణ లేని బీథోవెన్ ను భుజాలకు ఎక్కిన్చుకోంది .ఇదొక గొప్ప ఐరనీ అంటారు తెలిసిన వారు .అతన్ని గురించి అందరు ‘’Beethoven was small and plain ,with ugly ,red ,pock marked face .His dark hair hung shaggily round his face .More over he spoke in strong dialect and behaved rather boorishly ‘’అన్నది ఆనాటి సమాజం .

29-3-1795అంటే ఇరవై అయిదేళ్ళ వయసులో బర్గ్ ధియేటర్ లో మొదటి కచేరి చేశాడు .అక్కడే మొజార్ట్ గారి’’ఫియాగారో’ప్రదర్శించాడు .తన పియానో కచేరిని బి ఫ్లాట్ లో తానే వాయించాడు .అతని అపూర్వ సంగీత శక్తికి అందరు మెచ్చుకొన్నారు .దానితో మొదటి విజయం సాధించిన సంతృప్తి పొందాడు .దీని తర్వాత మొజార్ట్ గారి’’ గ్రేట్ డి’ మైనర్ పియానో కన్సేర్టో’’ను ఎంతో మెరుగు పరిచి ప్రతిభా వంతం గా వాయించి భేష్ అని పించుకొన్నాడు .తరువాత అరటేరియా సంస్థ బీథోవెన్ చేసిన మూడు ( త్రయో)లు అంటే పియానో ,వయోలిన్ ,సెల్లో లను ముద్రించి సంగీతజ్ఞుల మన్ననలు పొందేట్లు చేసింది .ఇవన్నీ ప్రిన్సు కు అంకిత మిచ్చాడు బీథోవెన్ .గురువు హేడెన్ మూడవ దాన్ని ప్రచురించ వద్దని వాదించాడు కాని ,అదే చాలా గొప్పది అని పించి ప్రచురించేశాడు .ఈ మూడిటి ప్రచురణ తో బీథోవెన్ కీర్తి ప్రతిష్టలు మిన్ను ముట్టాయి .తన పరువును గురువు హేడెన్ మంట గలుపుతున్నాడని మొదట బీథోవెన్ భావించి ఆయన పై అక్కసుతో విరుచుకు పడ్డాడు .తరువాత ఉద్రేకం తగ్గించుకొని మూడు పియానో సొనాటా లను రాసి గురువు హేడెన్ కు అంకితమిచ్చి,ప్రచురించి,  ఆశీస్సులు పొందాడు .కావాలనే ‘’pupil of Hayden ‘’అని రాయకుండానే ప్రచురించాడు .శిష్యుని కీర్తి ప్రతిష్టలు క్రమ క్రమంగా పెరిగి పోవటం తో హేడెన్ చివరికి శిష్యుడు బీథోవెన్ వద్దకు తానే వచ్చి చేరి పోయాడు .గురువు తో కలిసి కొత్త పియానో కచ్చేరిని ‘’సి మేజర్1 ‘’ను మూడు సింఫనీలుగా చేసి ప్రదర్శించి సింఫనీ విజార్డ్ అని పించుకొన్నాడు

1796లో అంటే ఇరవై ఆరేళ్ళ వయసులో బీథోవెన్ స్టార్ తిరిగింది .వియన్నా లో బాగా ప్రసిద్ధి చెందినా సొసైటీకి‘’బాల్ ‘’రాయమనే ఆహ్వానం వచ్చింది .డబ్బూ బానే సంపాదించుకొన్నాడు స్వంత అపార్ట్ మెంట్ ను ఫాషనబుల్kruzgasse దగ్గర కొన్నాడు .స్వంత గుర్రం, నౌకరు లను ఏర్పాటు చేసుకొన్నాడు .తమ్ముల్లిద్దరు వియన్నా లో ఉద్యోగాలు సంపాదించుకొన్నారు .బీథోవెన్ కు ఇప్పుడు మొజార్ట్ విద్వాంసుని లాగా కచేరీలతో టూర్ చేయాలని పించింది .మొజార్ట్ ఆరేళ్ళ వయస్సులోనే దేశం మీద పడ్డాడు .బీథోవెన్ ప్రేగ్ ,డ్రెస్ డేన్ ,లీప్జిగ్ ,బెర్లిన్ లలో కచేరీలు చేశాడు .ప్రష్యా రాజు ఆహ్వానం పై కొలువులో కచేరి చేసి గౌరవ పురస్కారం అందుకొన్నాడు .రాజు మెచ్చి ‘’బంగారు పొడుం డబ్బీ ‘’బహుమతి గా అంద జేశాడు .ధనం బాగా వచ్చింది .తన సంపాదన ,గౌరవాలను చూసుకొని బీథోవెన్ ‘’fit for an ambassador ‘’అనుకొన్నాడు .

సశేషం –మీ గబ్బిట దుర్గా ప్రసాద్ –24-1-13-ఉయ్యూరు

  సింఫనీ మాంత్రికుడు బీథోవెన్ -4

 అప్పటి నుండి మూడేళ్ళ వరకు కచేరీలు చేస్తూనే ఉన్నాడు బీథోవెన్ .పుస్తకాలు రాసి ప్రచురిస్తూనే ఉన్నాడు .1796-97 లో బీథోవెన్ ‘’O.P5’’అనే సెల్లో సోనాటాలను ,పియానో సోనాటాలను ,కీ బోర్డ్ వేరియేషన్ సెట్ లను ప్రసిద్ధ వేనీస్ బాలట్ లో చేశాడు .కౌన్టేస్ భర్తకు ఈ వేరియేషన్లను అంకిత మిస్తే ,ఆమె సంతోషం తో ఒక గుర్రాన్ని కానుక గా ఇచ్చింది .దాని పై స్వారి చేసింది చాలా తక్కువ .సంగీతం యావ లో దానికి తిండి పెట్టటం కూడా మర్చి పోయే వాడు .’’The quintet O.P.16అనే దాన్ని పియానో ,గాలి ,లతో కలిపి అసాధారణ మైన వయోలిన్ సొనాటా ను మొదటి సారిగా ప్రయోగాత్మకం గా చేశాడు .దాన్ని bizarre and painful ‘’అన్నారు విన్న వారందరూ .చక్ర వర్తి దంపతులు స్వయం గా వచ్చి చూశారు .పియానిస్ట్ జోసెఫ్ వాల్ఫీ తో కలిసి ‘’improvisation compitetion నిర్వహించాడు .పియానో మీద బీథోవెన్ అద్భుత విన్యాసాలు చేసి గణుతి కెక్కాడు .అయితే అంత సున్నితం గా ఏమీ లేదని,మేరుగులేవీ లేవని  పెదవి విరిచిన వారూ ఉన్నారు .ఒక బిట్ ను చాలా సేపు వాయిన్చాడని ఒకరంటే, తన బుర్రకు అప్పటి కప్పుడు తోచింది వాయించి అందర్ని అప్రతిభుల్ని చేస్తాడు, ఆశ్చర్యం లో ముంచి తెలుస్తాడు అని మెజార్టి సంగీతజ్ఞుల కామెంట్ .18 వ శతాబ్దం క్రమంగా 19 వ శతాబ్దం లోకి జారి పోయింది .Cminorలో కొత్త పియానో సొనాట’’  pathetique –a truly Romantic work ‘’చేసి కొత్త శతాబ్దానికి ,కొత్త ఆలోచనలను ప్రవేశ పెట్టిన నిరంతర ప్రయోగ శీలి బీథోవెన్

                            సంక్షోభ దినాలు

              ఇప్పటి వరకు పియానో కచేరీ లు చేసే వాడిగా ఉన్నాడు .అతని రచనలు విపరీతం గా ఆర్ధిక లాభాలు తెచ్చి పెట్టేవి .1800 ఏప్రిల్ రెండున వియన్నా లో బెనిఫిట్ కచేరీ ని బీథోవెన్ నిర్వ హించాడు .అన్నీ తానే అయి నిర్వ హించాడు .అది పియానో కాన్సేర్టే కాకుండా మరో రెండు మేజర్ వర్కులను  ప్రదర్శించాడు .ప్రసిద్ధ ‘’septet O.P.20సింఫనీ ని ఆస్ట్రియా మహా రాణి కి అంకిత మిచ్చాడు .మొజార్ట్ ఒపేరా లో ,పియానో లో ఎంత ప్రసిద్ధి చెందాడో ,బీథోవెన్ సింఫనీ లతో అంతటి ప్రసిద్ధి ,ప్రాముఖ్యతను సాధించాడు .

                   అప్పటికి ఇంకా సింఫనీ కి ప్రాచుర్యం లేదు .దానిలో ఏముందో జనాలకు తెలీదు .అయితే బీథోవెన్ చేసినవన్నీ గొప్ప ప్రతిభావంతం గా ,ఆకర్షణీయం గా ,నూతనం గా ,అనేక భావాల సంమిశ్రమం గ  ఉన్నాయన్నారు (work of great charm ,novelty and many ideas ).అతను చేసిన దానిలో విప్లవాత్మక రీతిలో సంగీతం ఉంది అని భావించి మెచ్చుకొన్నారు .మొజార్ట్ పండితునిలాఇటాలియన్ సంప్రదాయం ,మాధుర్య స్వరాలను విని పించటమే కాకుండా,  స్వర పరచటానికి చాలా కష్ట  పడే వాడు .మంచి స్వరం రావటానికి చాలా కాలం ఆలోచించేవాడు మనసుకు నచ్చితేనే స్వర పరచే గొప్ప గుణం బీథోవెన్ ది.అతనిలో కొన్ని  ప్రాధమిక ఆలోచనలు,అభిరుచులు ,ఆదర్శాలున్నాయి వాటి వ్యాప్తికే సంగీతాన్ని మాధ్యమం గా చేసుకొని వీర విహారం చేసి ప్రపంచాన్ని ఉర్రూత లూగించాడు .అతన్ని ఎలా అభినందిన్చారో చూడండి ‘’Germ cells of musical material –not very interesting themselves –to build up huge structures held together by a powerful sense of rhythm .A starting point the classical symphony in four movements developed by Hayden and Mozart ,the sheer amount of material ,he packed into it was already beginning to stretch the frame work to its limits .While third movement of the symphony ,was still the usual minuet and trio ,in Beethoven’s hands it was no longer a courtly dance ,but a fast dramatic piece full of vilent contrasts .By the time the next symphony came along ,Beethoven had decided to replace the minuet with a new type of fast movement called a ‘’Scherzo—(joke )and many of the scherzo movements shown off his sense of humour ‘’

              సంగీత గగనం లో ఒక వినూత్న తార ఉదయించి,మీరు మిట్లు గొలుపుతూ ఉజ్వలం గా ప్రకాశిస్తోందని సంగీతాభి మానులు ప్రశంశల వర్షం కురిపించారు .కొందరు అతని ప్రతిభా పాండిత్యాలకు అబ్బుర పడి ఎవరీ బీథోవెన్ ?అని ముక్కున వేలేసుకొని ప్రశ్నార్ధకం గా చూశారు .కొత్త ప్రతిభ కట్టలు తెంచుకొని ప్రవహిస్తోందని ముచ్చట పడ్డారు .అప్పటికి బీథోవెన్ వయస్సు కేవలం 30 ఏళ్ళు మాత్రమె .అతని జీవితం లో గొప్ప సంక్లిష్ట దశ వచ్చి ,ఇబ్బంది పెట్టింది ఇప్పుడే బీథోవెన్ కు చెవుడు వచ్చింది .సంగీత కళా కారుడికి ఇది ఎంత శాపమో తెలిసిందే .అప్పటికే నాలుగేళ్ల నుంచిచెవుడు తో బాధపడుతున్నాడు .కాని బహిరంగం గా అంగీక రించ లేక పోయాడు .ఇప్పుడే తనకు చెవుడు వచ్చిందని ప్రకటించాడు ‘’I am utterly wretched .I can not live a normal social life ‘’అని ముఖ్య స్నేహితునికి హృదయం లో బాధ వెళ్ళ గక్కుకున్నాడు .’’A deaf musician was about as much use as a blind painter ‘’ అను కొన్నాడు .’’in my profession there is a terrible condition .Some times of some one speaks in low voice ,I can not barely understand and of any one shouts it is un bearable .Heaven knows what will become to me ‘’అని రాసుకొని బాధ పడ్డాడు .యే సంగీత విద్వామ్శునికీ రాకూడని ఇబ్బంది ఇది .పాపం ఆ మహా జర్మన్ సంగీత విద్వామ్శునికి వచ్చింది ఇబ్బంది పాలు జేసింది విధి వైపరీత్యం అంటే ఇదేనేమో అని పిస్తుంది .దీంతో బాటు పెళ్ళాం కావాలన్న ఉబలాటమూ హెచ్చింది .చాలా మందిని ప్రేమించాడు .కాని వాళ్ళేవరు పచ్చ జెండా ఊప లేదు .వారందరూ పై అంతస్తు కు చెందినా స్త్రీ లే .తన ‘’moon light sonata ‘’ను అజ్ఞాత ప్రేయసి కి అంకిత మిచ్చాడు అది అతని జీవితం లో చేసిన అత్యద్భుత ప్రయోగం .ఆమె పేరు ‘’Giulietta Gucciardi ‘’ఆమె ఇంకో కం పోజర్ ను ప్రేమించి పెళ్ళాడి ఇతనికి టాటా చెప్పేసింది .ఆ బాధనూ దిగ మింగుకొన్నాడు .

   సశేషం –మీ –గబ్బిట దుర్గా  ప్రసాద్ –25-1-13-ఉయ్యూరు