సకల కళా ప్రవీణుడు డి.హెచ్. లారెన్స్ -1

   లారెన్స్ 1885 లో ఇంగ్లాండ్ లోని నాటిన్ఘాం షేర్ దగ్గర ఈస్ట్ వార్డ్ అనే చోట జన్మించాడు . పదహారేళ్ళ వయసులోనే ‘’వైట్ పీకాక్ ‘’నవల రాశాడు . బారోస్ అనే ఆవిడతో ప్రేమాయణం సాగించాడు .1912 లో ఇంగ్లాండ్ ,ఇటలీలు పర్య టించి అవి నచ్చక జెర్మని చేరాడు .ఈ లోపల భార్య ఇంకోడితో జంప్ . 1814 లాక్ టు పెవిలియన్ గా ఇంగ్లాండ్ చేరాడు . ‘’రైన్ బౌ ‘’అనే విఖ్యాత నవల రాశాడు .తర్వాతా ‘’విమెన్ ఇన్ లవ్ ‘’రాశాడు .సావేజ్ పిల్గ్రిమ్స్ రాసి పేరు పొందాడు ఇండియా తో సహా అనేక దేశాలు తిరిగాడు 1925 లో ఆయన ప్రసిద్ధ నవల ‘’lady chatterley’s love ‘’రాశాడు దీన్ని ప్రభుత్వం నిషేధించింది .అతనొక గొప్ప చిత్రకారుడు కూడా .వీటినీ బాన్ చేసింది . స్వాధీన పరచుకొంది ప్రభుత్వం . 1930 లోమార్చి రెండవ తేదీ న     ఇటలీ లోని వెనిస్ లో నలభై అయిదు ఏళ్ళకే లారెన్స్ మరణించాడు .50 కధలు ,12 నవలలు ,అనేక కవితలు ,ఎన్నో చిత్రాలు ,యాత్రా సాహిత్యం ,సాహిత్య విమర్శ మొదలైన అనేక మైన రచనలు చేశాడు .లారెన్స్ రచన చదువుతుంటే కవిత్వం జాలు వారుతున్నట్లున్డటం అతని శైలికి అద్దం . ధర్డ్ పెర్సన్ లోనే కదా చెబుతాడు .రచనలన్నీ యాభై సంపుటాలుగా వచ్చాయి .లారెన్స్ మరణం తర్వాతా హెచ్.జి.వేల్స్ కొన్ని టిని ప్రచురించాడు .

‘’the very great literary talent f the time .he lived with titanic energy and produced enormous quqntity of work ‘’అని ఒక్కమాటలో లారెన్స్ గురించి చెప్ప వచ్చు .అతని భావ తీవ్రతను ‘’temperate tone ‘’అంటారు .తనను తాను ‘’మానవ బాంబ్ ‘’గా చెప్పుకొన్నాడు లారెన్స్ . Lawrence bomb image suggests the total annihilation Christian civilization which is condition for a new birth like phoenix which rises to a new life from its ashes ‘’అంతటి ప్రభావాన్ని చూపిన ఘనా ఘనుడు .

      లారెన్స్ భావాలు చాలా తమాషా గా ఆలోచనాత్మకం గా ఉంటాయి .అతని దృష్టిలో ‘’sex is understood by primitive peoples before the body has been purified and de energiged ,civilized out of existence . it is when man fulfills his sexual nature ,that he attains his highest human destiny and achieves god head ‘’మన చలం టైప్ అన్నమాట . రజనీష్ భావజాలం కూడా ఇంతే కదా .అదో యోగం .భోగం లో యోగం . క్రమ పధ్ధతి లో ఆలోచించే వాడాయన . ఇంకోరకం గా మానసిక శాస్త్ర వేత్త కూడా . అన్ని రచన లలోమానవుడే కన్పిస్తాడు .గొప్ప జీనియస్ అని పించుకొన్న లారెన్స్ అంటే విమర్శకులకు అసహనం గా ఉండేది .రచనలన్నీ దాదాపు ఆయన స్వీయ చరితామ్రుతాలే .అతని ఆరోగ్యం బాగుండేది కాదు కాని మైళ్ళ కొద్దీ నడిచే సత్తా ఉన్న వాడు .ఇంగ్లీష్ నవలకు కొత్త రూపు ను సంతరించాడు తన కాలపురచయిత లందరిలో”దిగ్రేటెస్ట్”అనిపించుకొన్నాడు.      

      లారెన్స్ కధల్లో ‘’the Prussian officer ,the blind man ,two blind birds ,the fox the rock of horse winner ‘’మంచి పేరు తెచ్చుకోన్నాయి . నవలలలో ‘’ women in love ,rainbow లు అందరి మెప్పు పొందాయి కవితల్లో ‘’tortois ‘’. కవిత లో’’-traveller-with your tail tucked in a little on one side –like a gentleman in a long skirted coat –a life carried on your shoulder –invincible fore runner  ‘’అని ఏంతో భావాత్మకం గా చెప్పాడు దానినే ఇంకా వర్ణిస్తూ‘’blotted –o n this small  bird –this rudiment –this little dome this pediment –of all creation –this slow one ‘’అని మన అది కూర్మ అవతారాన్ని  జ్ఞప్తికి తెస్తాడు .లారెన్స్ రాసిన ‘’స్నేక్ ‘’కూడా మన పుస్తకాలలో అంశం గా చేర్చి బోధించటం చూశాం .జీవితాలలో ప్రమాణాలతో కూడిన జీవితాలున్దాలంటాడు దీనినే ‘’kindling the life quality where it was lost ‘’అన్నారు

        లారెన్స్ గొప్ప సాహితీ విమర్శకుడు .చాలా లోతుగా తీవ్రం గా అలోచించి చెబుతాడు .అమెరికన్ మొదటి ఆధునిక కవి వాల్ట్ విట్మన్ గురించి ‘’and who ever walks a mile full of false sympathy walks to the funeral of the whole human race ‘’అని కుహనా మెచ్చు గాళ్ళకు చీవాట్లు పెట్టాడు .అలాగే ఎడ్గార్ అల్లెన్ పో కవి మీద అద్భుత ప్రశంశా వాక్యాలను కవితాత్మకం గా చెప్పాడు ‘’fenimore cooper has two vibrations going on together –a disintegrating and slowing of the old consciousness ,the forming of a new consciousness underneath .Poe has only oneonly the disintegrative vibration.this makes him more a scientist than an artist ‘’అని గ్రేటెస్ట్ ట్రిబ్యూట్ ఇచ్చాడు .శిల్ప హృదయం ఉన్న వాడుకనుక ఆ శిల్పి అంతరంగాన్ని చక్కగా ఆవిష్కరించాడు .పో ఎందుకు అనారోగ్య కర మైన రచనలు చేశాడు అని మొరలిస్ట్ లు ఆశ్చర్య పోతే దానికి సమాధానం గా ‘’they need to be written because old things need to die and disintegrate because the old white psyche has to be gradually broken down before any thing else come to pass ‘’అని ఘాటుగా క్లాస్ పీకాడు లారెన్స్ .అంతే కాదు’’ పో’’ లో ఉన్నది మానసిక ,చేతనా యొక్క రసాయనిక విశ్లేషణ ,.నిజమైన కళ లో ద్వంద్వ లయ సృష్టి, మరణం  ఉంటాయన్నాడు అందుకే కవి పో తన రచనలను ‘’కధలు –టేల్స్ ‘’అన్నాడు .అవి కారణ కార్య సంబంధాల పై కేంద్రీకరణమే నంటాడు లారెన్స్ .అవి మనిషి హృదయం లోని దెయ్యపు భావనలే అతన్ని చీకాకు పరచేవే వాటినే పో అద్భుత సృష్టి తో తీర్చి దిద్దాడు .

         అతని దృష్టిలో జీవుల జీవితం   లో ముఖ్య మైనది ప్రతి జీవి తాను ఒంటరిది,ప్రత్యెక మైనదే నని .అది తన ఏకాంతాన్ని భగ్నం చేసుకొన్నా క్షణం నుంచి ఇతరాలతో కలిసినప్పుడు దిక్కు తోచక గందర గోళం లో పడి పోతుందని దాని వల్ల  మృత్యువుకు చేరువౌతుందని .ఈ సృష్టి రహస్యం అన్ని జీవు జాతులకు సహజమేనని మనిషి నుండి అమీబా వరకు ఇదే జరుగుతుందని చెప్పాడులారెన్స్ ‘ 

మరిన్ని విశేషాలు మళ్ళీ

23-9-2002 సోమవారం నాటి నా అమెరికా డైరీ నుండి

  మీ—గబ్బిటదుర్గా ప్రసాద్ -5-8-13- ఉయ్యూరు