హాస్యానందం

50-  అభి యుక్తోక్తి

అభియుక్తుడు అంటే పండితుడు ,అనుభవమున్నవాడు అనేమాటను అభియుక్తోక్తి అంటారని ఇంగ్లీష్లో ఎపిగ్రం అంటారని మునిమాణిక్యం గారన్నారు .జ్ఞాని తననుభావాన్ని మాటున పెట్టి అన్నమాటగా చెప్పుకోవచ్చు. ఆ ఒక్కమాటలో ఎంతో అర్ధం ఇమిడి ఉంటుంది మనల్ని ఆమాట ఆశ్చర్య చాకితుల్నీ  చేస్తుంది .ఆమాట వింటే పెదవులపై చిరునవ్వు మొలుస్తుంది అన్నారుమాస్టారు .అది చురుక్కున తగిలి గాటు పెట్టచ్చుకూడా .కానీ చమత్కారం తళుక్కున మెరుస్తూ బాధ అనిపించదు .ఉదాహరణ –1-ఆడవాళ్ళను అడిగి చూడు సలహా –ఆచరణలో మాత్రం ఏదైనా చేయి అది మినహా ‘’2-ప్రేమతో వచ్చింది ఒక్కటే ఇక్కట్టు  -సుఖదుఖాలమధ్య అది సీజను టికెట్టు3-దయ్యలవంటిదంటాను నిజమైన మక్కువ –లోకం లో ఇది కనబడేది తక్కువ వినబడేది ఎక్కువ 4-అసలు అడ్రసు లేనివాడు అడవారకం –రెండు అడ్రసులు ఉన్నవాడు భడవారకం 5-పాతదన్నది ఎల్లను మారుతుంది-కొత్తడానికి చోటిచ్చి తీరుతుంది 6-వట్టి గొద్దుకు అరుపులెక్కువ –మట్టి బుర్రకు మాటలెక్కువ ‘’.

మణిప్రవాళోక్తి-

రెండుమూడు భాషలపదాలు కలిపి చేసిన రచనను మణిప్రవాళం అంటారు .సంస్కృతం తెలుగు కలిపి అలాంటి రచనలు పూర్వం వచ్చాయి .ఇప్పుడు తెలుగులోనూ బాగానే వస్తున్నాయి అన్నారు గురూజీ .ఉదాహరణలు -1-తండులాలు గృహమందు నసంతి –తి౦డికైతే పది మంది వసంతి .పెద్దగా హాస్యం పండని కొన్నిటిని ఆయనే ఉదాహరించారు .2-రేరే గజ్జలిగా కిమస్తి నగరే –ఏమబ్బ ఎపుడోస్తిరి ?

విశేషోక్తి

అనేకకారణాలున్నా కార్యం జరగకపోవటం అని అర్ధం అన్నాడులక్షణకర్త .కానీ దీన్ని హాస్యంలో వాడితే ఎలాఉంటుందో శా౦పిల్స్ ఇచ్చారు -1-పల్లం ఉన్నా పారదు నీరు –నాలుకున్నా మాట్లాడదు నోరు .కవులు శ్లేషతో విశేషోక్తి సాధిస్తారు దాని స్వరూపాన్ని తాను  కొద్దిగా మార్చి విశేషోక్తి సాధించానని చెప్పి మాస్టారు స్వంత ఉదాహరణలు ఇచ్చారు .1-ఎరువు వేసినా ఎదగదు మా గులాబిమొక్క –మందలు తిన్నా కుదరదు మావాడి తలతిక్క 2-వాకిలి ఉన్నా తలుపులు లేవు-కురుపులుఉన్నా సలుపులు లేవు 3-ఎర్రగా బుర్రగా ఉన్నది ఏమితక్కువ ?-ఏలనన్నాడు మగడు తెలివి తక్కువ .

మునిమాణిక్యం మాష్టారు గారికి కృతజ్ఞతలతో

సశేషంమీ –గబ్బిటదుర్గాప్రసాద్ -21-10-22-ఉయ్యూరు