• -గోపగాని రవీందర్
• 20/12/2014

వటపత్రశాయి,
రచయిత: సింహప్రసాద్,
పేజీలు: 240, వెల: రూ.175/-
చిరునామా: శ్రీశ్రీ ప్రచురణలు,
401, మయూరి ఎస్టేట్స్, ఎమ్.ఐ.జి-2 650,
హైదరాబాద్- 500 085.
సెల్: 9849061668

ఆధునిక తెలుగు కథాసాహిత్యంలో సుపరిచిత కథకులు సింహప్రసాద్‌గారు. పతనమవుతున్న మానవత్వ విలువలపై ఆవేదనతో రాస్తున్న అతికొద్దిమంది రచయితల్లో ఆయన ఒకరు. వర్తమాన జీవనంలోని సున్నిత అంశాలపై హృద్యంగా రాస్తున్న కథలు, నవలలు ఆకట్టుకుంటున్నాయి. గత నాలుగు సంవత్సరాల్లో వివిధ దిన, వార, మాస పత్రికలు నిర్వహించిన కథల పోటీల్లో పురస్కారం పొందిన ఇరవై కథలతో ‘వటపత్రశాయి’గా ఏడవ కథాసంపుటిని వెలువరించారు. పోటీకి వచ్చిన కొన్ని వందల కథలనుండి ఎన్నుకున్న కథ అంటే సహజంగానే ఆసక్తి కల్గుతుంది. మన చుట్టువున్న రకరకాల వైవిధ్య జీవితాల్ని పరిచయం చేస్తాయి.
మానవ సృష్టి నిరంతరంగా సాగుతూనే సమాజముంటుంది. గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా పిండదశలోనే పిల్లలను తొలగించుకుంటున్న దుస్థితిని మనం చూస్తున్నాం. మాతృత్వం చాలా గొప్ప సంప్రదాయమని చాటిచెప్పిన కథ ‘వటపత్రశాయి’. పిల్లలను కనడానికి అనువైన యవ్వన కాలాన్ని కాదనుకొని డబ్బు సంపాదనకై పరుగుపెడ్తున్న దంపతులకు చెంపదెబ్బలాంటి కథ ఇది. కుటుంబ జీవనంలో స్ర్తిని ఒక సంపాదన వనరుగాకాక జగన్మాతగా చూడాలని, ప్రతి బిడ్డా వటపత్రశాయేనని చెప్పిన కథ ఆలోచింపజేస్తుంది. ఇతర పనులను వాయిదావేసుకున్న ఫర్వలేదుకాని తల్లికావడాన్ని వదులుకోవద్దని నేటి తరానికి హితవుచెప్పిన కథ ఇది. మనం సుఖంగా ఉంటేనే సరిపోదు మన చుట్టు ఉండేవాళ్ళుకూడా బాగుండాలి. అనాథ పిల్లలకోసం నడుపుతున్న ఆశ్రమానికి సహాయం చేయడంకోసం అన్నపూర్ణమ్మ రోజు వండుకునే బియ్యంలో పిడికెడు తీసి పక్కనపెట్టి, నెల రోజుల తర్వాత ఆ బియ్యాన్ని నిర్వాహకులకు ఇచ్చి, వాళ్ళకు కొంత సహాయపడ గలిగినందుకు తృప్తిచెందుతుంది. తమ పిల్లలు తమకు పెట్టకపోయినా పింఛన్ డబ్బులతో కాలం వెళ్లదీస్తున్న వృద్ధులు వాళ్ళు. తాము రోజు తినే తిండిని తగ్గించుకుని సహాయం చేస్తారు. మానవీయతకు అద్దంపట్టిన కథ ‘గుప్పెడు.’
‘వంశవృక్షం’ కథలో నీ ఎదుగుదల మూలాలను తెలుసుకోవాలని సూచిస్తారు. ఉద్యోగ జీవితంలో అవినీతి అక్రమ సంపాదనలో కూరుకుపోయి, తమకు నీడనిచ్చిన కుటుంబానే్న మరిచిన ఉదంతం బాధను కల్గిస్తుంది. పేద పురోహితుడి అశక్తికి కారణం తనదగ్గర డబ్బు లేకపోవడం. తన పూర్వికులు సహాయంకోరిన వాళ్ళను ఆదుకొని ఆస్తులను కోల్పోతారు. ఆ రెవెన్యూ అధికారి కుటుంబం కూడా వాళ్ళు అందించిన సహకారంతోనే నిలిచింది. ఆ కుటుంబం కష్టాల్లోఉంటే సహాయం చేయాల్సిందిపోయి డబ్బులకోసం సతాయించడం చూస్తాం. నేటి మానవ నైజానికి నిదర్శనమీ కథ. సాఫ్ట్‌వేర్ రంగంలో పనిచేస్తున్న మహిళలపై జరుగుతున్న అత్యాచార యత్నాలను ధైర్యంగా తిప్పికొట్టి, తగిన బుద్ధిచెప్పిన కథ ‘ఓ సీతకథ.’ ఒక లంబాడీ మహిళ బతుకుకై ఆర్ట్స్ విద్యార్థులకోసం తన అందమైన యవ్వనాకృతుల్ని అర్పించిన దీనగాథ ‘మోడల్’కథ. ఆమె దేహాన్ని చిత్రించి ఎంతోమంది గొప్ప చిత్రకారులైనారు. ఆమె ఆకలి మాత్రం తీరలేదు. చివరికి ఆమె శవంగా మారినా మోడల్‌గా ఉండి దహన ఖర్చులను సంపాదించుకున్న తీరు ద్రవింపజేస్తుంది.
కార్పొరేట్ విద్య అందించే డబ్బుకు దాసోహమన్న గణిత మేధావి సూరిబాబు గుర్తింపుకై పడిన తండ్లాటలో చదువుచెప్పిన గురువునే తక్కువచేసి ఆలోచించుకుంటాడు. పూర్వ విద్యార్థులు అందరు కలిసి ఆ గురువుకు సన్మానం చేయాలను కుంటారు. గురువు మాత్రం నాకన్న విశేషమైన కృషిచేసిన నా శిష్యుణ్ణి సన్మానం చేస్తానని సూరిబాబుకు సన్మానం చేస్తాడు. దాంతో అతనిలోని అహంకారం పటాపంచలవుతుంది. గురువు ఔన్నత్యాన్ని చాటిచెప్తునే నేటి విద్యారంగంలోని అవలక్షణాలను కూడా చర్చించిన కథ ‘పరబ్రహ్మం.’
రైతులకు గిట్టుబాటు ధర లేక పంటలు వేయమని సమ్మెచేస్తున్న పట్టించుకోని ప్రభుత్వాల తీరును ఎండగట్టిన కథ ‘రోమ్-నీరో-్ఫడేలు’. ఆడపిల్లల జనాభా తగ్గడంతో పెళ్ళికోసం పరీక్షలురాసే రోజులు రానున్నాయని హాస్యంగా చెప్పిన కథ ‘రేపింతే’. ప్రపంచీకరణ ప్రభావంతో ప్రతీది వినోదభరితంగా ఉండాలనే మీడియా ప్రభావంవల్ల మానవత్వం మసకబారుతున్న వైనాన్ని కుండబద్దలుకొట్టినట్లు చెప్పారు ‘విష పరిష్వంగం’ కథలో. ఒక నిరుద్యోగి ఉరిని ఈవెంట్‌గా మార్చుకున్న వ్యాపార కోణాన్ని చూపి నివ్వెరపోయేట్లు చేశారు. మార్పు సహజం. రెండు దశాబ్దాల క్రితందాక కూడా కంప్యూటర్ల ప్రభావం లేదు. టైపు మిషన్‌లతో ఉపాధి చూసుకున్నవారు ఉన్నారు. ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో శరవేగంగా వచ్చిన ప్రగతితో ఆ కుటుంబాలవారు ఉపాధికి దూరమయ్యారు. ఐనా నమ్ముకున్న వృత్తే కాపాడుతుందని నమ్మిన వృద్ధుని కథే ‘పాతనీరు’. పాతది పనికిరాదనే దృక్పధాన్ని నిరసించే కథ ఇది. ఒకప్పటి పాత నీరు కొత్తదే అని తెలిపిన కథ. దేని ఉపయోగం దానికి ఉంటుందని తెలుస్తుంది. నేటి అవినీతి ఉద్యోగులకు బుద్ధిచెప్పటానికి ఒక తెలివైన పౌరుడు లంచంగా దొంగనోట్లును ఇస్తాడు. దాంతో ఆ ఉద్యోగి పడిన అవస్థల కథే ‘గాంధీతాత నవ్వేడు’. నగరంలో పెరిగిన సెల్‌టవర్ల మూలన అంతరిస్తున్న పక్షుల గూర్చిన కథ ‘వాయసం.’ పిండాలు తినే కాకులు కనబడవు. మారిన అలవాట్లు కాకులకు తిండి లేకుండా చేశాయని ఆవేదన చెందుతారు. చివరికి పిండాలు తినడానికి కాకులు రావు కాని కుక్కలు ఎగబడుతున్నాయని వాస్తవ స్థితిని చిత్రీకరించారు. సర్‌గోసి మదర్ గూర్చిన కథ ‘తల్లీ నిన్నుదలంచి..’ పేదరికంలో మగ్గుతున్న ఒక కుటుంబం గర్భాశయాన్ని అద్దెకివ్వడం ద్వారా వచ్చే ఆదాయంతో బతకాలనుకుంటే, బిడ్డను కన్న తర్వాత వీసా సమస్యతో బిడ్డను వదిలించుకుంటే ‘విత్తనం నాదికాకపోయిన భూమినాదే’ కాబట్టి నేనే పెంచుకుంటానని ఆ తల్లి ధైర్యంగా బిడ్డను స్వీకరిస్తుంది.
మనిషికి నిజమైన ఆనందం సంపాదనలో లేదని పదుగురికి సహాయం చేయడంలోనే ఉందని చెప్పే కథ ‘మనిషి దేవోభవ’. అత్తాకోడళ్ల పోట్లాటలు కొత్తకాదు కాని టీవిల దగ్గరనుండి నేటి ఫేస్‌బుక్ వాడకం దాకా వాళ్ళ రుసరుసలు, తిట్టుకోవడాలు హాస్యంగా వివరిస్తూనే కొడుకుగా, భర్తగా పాత్రలను పోషిస్తూ ఆ పురుషుని బాధలను వర్ణించారు ‘ఒక యుద్ధం ఒక సంధి ఒక శాంతి’ కథలో. భార్యభర్తల మధ్య ఉండే చిన్నచిన్న సంఘటనలకు విపరీతంగా ఆలోచించి చిన్నాభిన్నం అవుతున్న ఇతివృత్తాలు అనేకంగా ఉన్నాయి. అందుకే తొందరపడి కఠిన నిర్ణయాలను తీసుకోవద్దని చెప్పేకథ ‘మనసా! తొందరపడకే.’ విలాసానికి బానిసైన ఒక బ్యాంకు ఉద్యోగి పతనావస్థకు దర్పణం ‘జారుడుమెట్లు’కథ. ‘రెయిన్‌రెయిన్ గో అవే’ రైమ్స్ నేర్పే కానె్వంటు చదువులను నిరసిస్తూనే వాన అవసరాన్ని చాటిచెప్పిన కథ ‘వాన వాన వల్లప్ప’. కుటుంబం ఆనందాల హరివిల్లు అంటారు. ఒక ఇంజనీరింగ్ ప్రొఫెసర్ ఉమ్మడి కుటుంబంగూర్చి పెద్ద ఉపన్యాసం ఇస్తే, ఒక చానల్ రిపోర్టర్ ఆయన అబద్ధాలను బట్టబయలుచేసి, తల్లిని మరిచిన నీది ఒక ఉమ్మడి కుటుంబమా? అని నిలదీస్తుంది ‘ఆత్మపదార్థం’ కథలో. ఇంకా కుల వివక్ష కొనసాగుతుందని, కష్టాల్లో ఉన్నవాళ్ళకు వాటి పట్టింపు ఉండదని, ఉత్తరాఖండ్ వరదల్లో యాత్రికులను సైనికులు కాపాడిన సాహస విధానాన్ని చక్కటి కథనంతో వివరించిన కథ ‘గబ్బిలం’. మొత్తంమీద విభిన్న సామాజిక అంశాలపై రాసిన సింహప్రసాద్ కథలు ఒక్కసారైన చదవాల్సిందే. కొలకలూరి ఇనాక్, పోరంకి దక్షిణామూర్తి, రాచపాళెం చంద్రశేఖరరెడ్డి ముందుమాటలు ఈ సంపుటికి అదనపు ఆకర్షణ.