– పండుగ నిర్వహణలో సిద్దిపేటకు ప్రత్యేకత
– సద్దుల బతుకమ్మకు వేదికయ్యే కోమటి చెరువు
సిద్దిపేట : తెలంగాణ ప్రత్యేకతను చాటిచెప్పేది బతుకుమ్మ పండగ… తెలంగాణ జీవనవిధానంతో విడదీయరాని అన్ని వర్గాల ఆట, పాటే బతుకమ్మ..! ఈ పండుగ నిర్వహణలో వరంగల్‌, సిద్దిపేటలకు ఒక ప్రత్యేకత ఉన్నది. మెదక్‌ జిల్లా సిద్దిపేట తెలంగాణ తొలి దశ, మలి దశ ఉద్యమాల పురిటి గడ్డనే కాదు, తెలంగాణ సాంప్రదాయాలకు నిలువెత్తు ప్రతీక అయిన బతుకమ్మ పండుగ జరుపుకోవడంలోనూ సిద్దిపేటకొక ప్రత్యేకత ఉన్నది. పండుగ చివరి రోజైన సద్దుల బతుకమ్మకు వేదిక కోమటి చెరువు.

కలుపు మొక్కలతో.. 
బతుకమ్మలను పేర్చడంలో ప్రధానంగా ఉపయోగించే పూలలో అత్యధిక భాగం పంట పొలాలు, బీడు భూములలో కలుపు మొక్కలుగా భావించే వాటివే కావడం గమనార్హం. తంగేడు, గడ్డి, గునుగు, కట్ల, గడ్డి చేమంతి రకాలను ఏ రైతూ ప్రత్యేకంగా పెంచేవి కావు. వర్షాధార పంటల కోతలు పూర్తయ్యాక వదిలేసిన భూములలో లేదా నిరుపయోగంగా ఉండే భూములలో విరిసే సుమాలివి. వ్యవసాయదారుని దృష్టితో చూస్తే బతుకమ్మ పండుగ కలుపుమొక్కలను తొలగించేందుకు ఉపయోగపడేదే. సృష్టిలో వాటి పట్ల చిన్నచూపు తగదన్న దృక్పధాన్ని చాటేందుకు ఈ పండుగ ఉపయోగపడ్తున్నది. అమావాస్య రోజు పేర్చే బతుకమ్మను ‘ఎంగిలిపూల బతుకమ్మ’ అని పిలుస్తారు. గ్రామాల్లో నివసించేవారే కాదు మెట్టినింటికి వెళ్లిన అడపడుచులు, బతుకుదారిలో వలసవెళ్లిన వారూ ఈ పండుగకు స్వగ్రామానికి చేరుకొంటారు. ఈనెల 24 నుంచి ప్రారంభమయ్యే ఈ పండుగ తొమ్మిదొవ రోజైన అక్టోబరు 2వ తేదీ పెద్దఎత్తున పేర్చే సద్దుల బతుకమ్మతో సద్దుమణుగుతుంది.
చౌరస్తాలలో సందడి..

బొడ్డెమ్మ పండుగ
బతుకమ్మ పండుగ కు ముందు బొడ్డెమ్మ పండుగను కన్యలు జరుపుకుంటారు. చెక్కపీటను శుభ్రంగా కడిగి నల్లమట్టితో కాని, ఎర్రమట్టితోగాని ముద్దలు చేసి నాలుగు పక్కల పెడతారు. బియ్యం పిండి కుంకుమ బొట్టు పెడతారు. మట్టి ముద్దలకు రంధ్రాలు చేసి పూలతో అలంకరిస్తారు. ఈ బొడ్డెమ్మను వివిధ ప్రాంతాల్లో వివిధ రకాలుగా పిలుస్త్తారు. ప్రతి రోజు కన్నె పిల్లలంతా సాయంత్రం ఒక చోట చేరి బొడ్డెమ్మ ఉన్న పీఠ నుంచి గుండ్రంగా తిరుగుతూ కోలలు ఆడుతూ పూజిస్తారు. కన్నె పిల్లలు చక్కెర, అటుకులు నైవేద్యంగా తింటారు. ఈ బొడ్డెమ్మని భక్తి శ్రద్దలతో పూజించిన కన్నె పిల్లలకు మంచి భర్తలు దొరుకుతారని ప్రతీతి. బతుకమ్మ, బొడ్డెమ్మల చుట్టూ సీ్త్రలు ఒక క్రమంలో లయబద్దంగా చప్పట్లు కొడుతూ శ్రావ్యంగా పాడే పాటలతో ఆడే విధానం కనుల పండుగను తలపిస్తుంది. ఏ వీధిలో ఆ వీధివారు, ఏ ప్రాంతంలో ఆ ప్రాంతం వారు ఊరంతా కొత్తదనం, కోలాహలంతో నిండిపోయే ఏకైక పండుగ ఇది. పేద, ధనిక, తారతమ్యం లేకుండా అంతా తమ స్థాయిని బట్టి బతుకమ్మ వేడుకలను జరుపుకోవడం విశేషం.
కోమటి చెరువుకు కళ…
గ్రామాలు, పట్టణాలలో బతుకమ్మలాడిన తర్వాత సమీపంలోని చెరువులో వేసి పండుగ జరుపుకోవడం ఆనవాయితీ. సిద్దిపేటలో పండుగ చివరి రోజు దాకా అదే విధానం అమలవుతున్నది. సద్దుల బతుకమ్మ పండుగ రోజు మాత్రం సిద్దిపేట పట్టణంతో పాటు సమీప గ్రామాల వారందరి దారి కోమటి చెరువు వైపే. సద్దుల బతుకమ్మలు అలలు అలలుగా ఇక్కడికి తరలివస్తాయి. మహిళలతో పాటు కుటుంబ సభ్యులంతా కోమటి చెరువు వద్దకు చేరుకుంటారు. బతుకమ్మల నిమజ్జనం అనంతరం సద్దులు పంచుకోవడానికి ఆ ప్రాంతం వేదిక అవుతుందిట
బతుకమ్మ పండుగ చివరి రోజైన సద్దుల బతుకమ్మకు వేదిక కోమటి చెరువు. పూలతో పేర్చిన బతుకమ్మలన్నింటిని ఒక దగ్గర చేర్చడం… చుట్టూ ఆడపడచు లందరూ వలయంగా చేరి కాళ్లు కదుపుతూ లయబద్దంగా చప్పట్లు కొట్టడం.. ఆ శబ్ద వ్యాసానికి అనుగుణంగా ఉయ్యాలో.. గౌరమ్మా.. చందమామ లాంటి పల్లవులతో శ్రుతికలిపి లయబద్దంగా కదులుతూ పాటలు పాడటం.. బతుకమ్మ పండుగ ప్రత్యేకత.
– కొమురవెల్లి అంజయ్య , సిద్దిపేట